چکیده:
مشاوره رابطهای حرفهای بین مشاور و مراجع است که پدیدهای نو، و از دستاوردهای دانش روانشناسی نوین به شمار میرود. اما مشاوره در مفهوم گسترده عبارت است از: هدایت و کمک به انسانها و راهنمایی خواستن از افراد صاحبنظر، که در اسلام بدان سفارش و تأکید فراوان شده است. اصول مشاوره در حقیقت، راهنمای عمل مشاور است که فعالیت مشاوره را جهت میدهد. از اینرو، برای جهتدار شدن فعالیت مشاوران، شناسایی این اصول ضرورت دارد. این جستار، به بیان برخی از مهمترین و عمدهترین اصول و راهکارهای مشاوره از نگاه اسلام، به روش توصیفی ـ تحلیلی پرداخته است. طی بررسیهای انجامشده، 25 اصل مهم استخراج شده و در اختیار مشاوران و عموم علاقهمندان به امر مشاوره قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"583 در فرایند مشاوره باید احترام مراجع حفظ شود؛ چون اگر مراجع احساس کند که مشاور توجهی به او و شخصیتش ندارد و برایش ارزشی قایل نیست، مسائل خود را برای مشاور به صورت شفاف بیان نمینماید و این باعث میشود، جریان مشاوره به کندی پیش برود.
مشاور آگاه در فرایند مشاوره و اصلاح و تغییر رفتار، باید بداند که تغییر دفعتا رخ نمیدهد و مراجعان نیز نباید با انتظاری معجزهآسا نزد مشاور بروند و انتظار حل مشکل خود را در یک جلسه داشته باشند، بلکه مشاور طبق طرح درمانی خود، مشکل مراجع را طی چند جلسه حل میکند و از شتابزدگی و عجله پرهیز مینماید.
مثلا، دانستن راهحلهای قبلی کمک میکند مراجع بفهمد علت وخیمتر شدن مشکل اولیه او چیست؟ 604 مراجع معمولا انتظار دارد مشاور خیلی سریع در اولین جلسه راهحل مسئله او را بیان کند، اما مشاور باید از این کار اجتناب نماید؛ چون ممکن است آنچه مراجع در جلسه اول بیان میکند، همه مطلب نباشد.
618 در جریان مشاوره باید به اصل وجود تفاوتهای میان انسانها توجه کرد، چون اگر به این مهم توجه نشود و مشاور همان راهکاری را که برای یک مراجع خود ارائه داده، برای مراجع دیگر با همان مشکل ارئه دهد، ممکن است برای مراجعانش مشکلاتی به وجود آید.
در ذیل، به برخی از این اصول اشاره میشود: آمادگی مشاور: فرض بر این است که مشاور همیشه از لحاظ علمی و تجربی آمادگی لازم را برای ارائه توصیهها دارد، ولی گاهی ممکن است شرایط جسمانی، همچون بیماری و یا خوابآلودگی و شرایط روانی، مثل از دست دادن عزیزی، مانع از بهرهبرداری وی از علوم و تجارب کاربردی خود در راستای ارائه توصیههای مشاورهای گردد."