چکیده:
کارآمدی راهبرد سیاست خارجی، مرهون قاطعیت در اجرای مقاصد، ابتنا بر رویکرد فعال و سازنده، تأکید بر واقعگرایی در عین آرمانگرایی، شایستهسالاری، الزام به کسب همه اشکال قدرت برای رویارویی با دشمنان بشریت، انسجام در اجزای دستگاه دیپلماسی، بهرهمندی از پشتوانههای مستحکم بینشی و گرایشی، استفاده از همه ابزارهای فرهنگی، سیاسی، حقوقی، اقتصادی، روانی و در نهایت، نظامی و برخورداری از سیاستهای تشویقی و تنبیهی است. این آموزهها و رویکردها در پرتو توجه به مؤلفههای جهاد در اندیشه سیاسی اسلام است. پیشفرض چنین راهبردی، تصحیح نگاه به ماهیت جهاد در فقه سیاسی اسلام است. جهاد بر خلاف پندار رایج، صرفا بر عملیات نظامی اطلاق نمیشود. این واژه بر روندی در سیاست خارجی اطلاق میشود که از اقدامات فرهنگی و دعوت، آغاز و به توسل به زور نظامی منتهی میشود. راهی که فقه سیاسی برای دستیابی به سیاست خارجی فعال، پویا و سازنده فرارو مینهد، همان راهبرد جهادی مبتنی بر مفهومی فراتر از چارچوب مقرر در منشور ملل متحد است.
خلاصه ماشینی:
"ثانیا حتی اگرجهاد ابتدایی از احکام اختصاصی عصر حضور فرض شود، تنها بخش و مرحله نظامی آن است که اختصاص به عصر حضور دارد، اما مراحل دیگر جهاد ابتدایی، مثل اصل دعوت و اقدامات فرهنگی و فشارهای غیر نظامی، مثل حصر اقتصادی و تحریم و ابزارهای سیاسی و نظایر اینها برای نشر اسلام و دفاع از حقوق انسانها و گسترش ارزشهای انسانی و اسلامی چنین اختصاصی ندارد و در عصر حاکمیت فقیه عادل نیز باید سرلوحه سیاستگذاریهای نظام اسلامی باشد.
د) رابطه دکترین جهادی با اعتقاد به ارزشهای توحیدی اگر منطق و پشتوانه ایدئولوژیک جهاد را مفاد حدیثی بدانیم که از پیامبر اکرم( نقل شده که فرمود: «اسلام همیشه بر دیگر مکاتب و ملل برتری دارد و هیچ چیزی بر اسلام برتری ندارد» 113 ، بر این اساس، یکی از اصولی که اساس وشالوده راهبرد جهادی در سیاست خارجی نظام اسلامی را تشکیل میدهد اصل عزتمداری بر اساس باور به اسلام و ارزشهای اسلامی است.
145 در مکتب سیاسی امام خمینی( رئالیسم مادیگرایانه سیاسی که تنها به ارزیابی مادی منابع قدرت میپردازد، مطرود است و در جهتگیری سیاست خارجی نقشی ندارد، زیرا اگر تحلیلگران بر اساس نظریه به اصطلاح واقعگرایی به اندازهگیری قدرت بپردازند همواره باید نظام سلطه جهانی را پذیرفت و به اندازه قدرت مادی خود در پی منافع ملی بود که با این نگاه، مستضعفان جهان دیگر نخواهند توانست در برابر مراکز قدرت و ثروت جهان صفآرایی نمایند و در پی احقاق حقوق خود باشند."