چکیده:
امروزه سازمانها در تلاشاند تا شایستهترین افراد را شناسایی و جذب کنند. وضعیت سازمانی و منطق حاکم بر آن ایجاب میکند از هر کسی و هر چیزی به درستی و متناسب با موقعیت، بیشترین استفاده شود. شایستهسالاری بهرهگیری از انرژی خلاق افراد نخبه و برگزیده اجتماع است. حضرت علی( مسئله توان، لیاقت و شایستگی افراد را جزیی از بحث عدالت میدانند و این اصل را مهمترین اصل اداره جوامع قرار داده، معتقدند که هر پستی به تناسب، به توان، خلاقیت، شایستگی و تخصص خاصی نیاز دارد و جایز نیست افراد هر کدام به جای دیگری قرار گیرند.شایستهسالاری مبتنی بر شایستهخواهی و شایستهگزینی است. این شایستگیها شامل دانش، مهارتها، تواناییها، به همراه سازههایی نظیر ارزشها، انگیزش، نوآوری و کنترل خود میباشد. نظام شایستهسالار، نظامی است که در آن بهترین افراد در بهترین جایگاه با بالاترین بازده، کار انجام میدهند و متناسب با تلاش خود حقوق و مزایا دریافت میکنند.این مقاله، با رویکرد تحلیلی و به روش تحلیل محتوا، به استخراج مؤلفههای شایستهسالاری، و شناسایی شاخصها از منظر اندیشمندان غربی و متن نهجالبلاغه پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"رعایت اهلیت در انتخاب افراد و واگذاری کارها، از مهمترین مسائل در مدیریت است؛ یعنی کسی که قرار است مسئولیت کاری را عهدهدار شود، باید شایستگی های لازم را برای آن مسئولیت دارا باشد و به اصطلاح اهلیت آن کار را داشته باشد.
386 معیارهای شایستهسالاری از دیدگاه اندیشمندان مدیریت علم مدیریت به منزلة علم ادارة سازمان ها، معیارهایی را برای شایستگی افراد، به ویژه هنگام انتخاب و انتصاب آنان در پستهای مختلف مورد توجه قرار داده است؛ زیرا در ارتقا شایستگی معنی و مفهوم پیدا میکند.
از مهمترین راهکارهای رفع موانع استقرار نظام شایستهسالاری در سازمان ها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: ـ ایجاد و تبیین فرهنگ شایستهسالاری در سازمانها؛ ـ ایجاد ضوابط قانونمند با ضمانت اجرایی کافی برای انتصاب شایستگان؛ ـ تعیین ضوابط و معیارهایی به منظور سنجش میزان شایستگی مدیران و کارکنان؛ ـ ایجاد بستر مناسب برای ترویج شایستهسالاری و پرورش شایستگان در سازمان ها؛ ـ عدم حاکمیت مدیریت ناشایستهسالاری بر سازمان ها که در واقع همان مدیریت اتوبوسی در سازمانها را تداعی میکند؛ ـ ایجاد زمینة لازم به منظور خلاقیت و نوآوری که خود موجب افزایش بهرهوری سازمانها خواهد شد؛ ـ ایجاد انگیزش در کارکنان؛ ـ ترغیب نیروهای متخصص و دانشگاهی به کار در سازمانها؛ به ویژه سازمانهای دولتی؛ 404 شیوههای سنجش شایستهسالاری یکی از مفروضهای اساسی در نظام شایستهسالاری، قابلیت ارزیابی کیفیت عملکرد افراد است."