چکیده:
تقارن تأسیس امارت عربی حیره و سقوط آن با آغاز و پایان کار پادشاهی ساسانی در زمانی نزدیک به چهار قرن را نباید امری تصادفی به شمار آورد، بلکه تداوم کار این امارت در مرزهای جنوب غربی دولت ساسانی را باید در نقشهایی جستوجو کرد که امیران عرب حیره به نفع شاهان ساسانی انجام میدادند. ساسانیان در حمایت و دفاع از امارت عربی حیره، منافع خاصی را مدنظر داشته و تداوم این امارت را به نفع پادشاهی خود میدانستند و در بهرهوری از این اهداف، آنچنان موفق عمل کردند که رقیب اصلی ایشان، امپراتوری روم نیز به تقلید از آنها امارت عربی غسانیان را در منطقه شام دایر کرد. امرای عرب حیره در بیشتر دوران حیات خود دولتی وابسته و دستنشانده پادشاهان ساسانی بوده و حفاظت از مرزهای امپراتوری ایران را در برابر هجوم بادیهنشینان عرب و نیز همراهی با سپاهیان ایران را در رویارویی با روم عهدهدار بودند.این پژوهش سعی دارد با تکیه بر منابع و اسناد تاریخی، روابط سیاسی امارت عربی حیره را با دولت ساسانیان بررسی کند.
خلاصه ماشینی:
"اینکه آیا اقامت اعراب و تشکیل امارت عربی در حیره به نفع پادشاهی ساسانی بود؟ یا مقارن بودنتشکیل امارت عربی حیره با آغاز ظهور ساسانیان و تداوم آن تا پایان این پادشاهی، تصادفی است؟ نمودهای تابعیت امارت لخمیان حیره از دولت ساسانی چگونه بود؟ آیا بقای این امارت تنها برای حفظ مرزهای امپراتوری ایران در برابر هجوم بادیهنشینان عرب بود؟ و میزان وابستگی تاریخ این امارت با دولت ساسانی تا چه حد بوده است؟ سؤالهایی است که در این بررسی به ذهن متبلور میشود و در جواب آنها میتوان چنین فرضیههایی را ارائه داد: ـ تداوم امارت حیره در تمام دوران حیات ساسانیان، نشان از سیاست استوار این دولت در جهت حفظ مرزهای جنوب غربی خود از هجوم اعراب بود.
7. دلایل فروپاشی آللخم و نقش ساسانیان در فروپاشی آنها هرچند بیشتر منابع تاریخ اسلامی، داستان سقوط امارت لخمیان را معلول ماجرای نعمان و عدیبن زید نوشتهاند، اما علل اصلی سقوط این امارت ـ که نزدیک به چهار قرن دوام آورد را باید در زمینههای دیگری جستوجو کرد؛ زمینهها و عللی که وجوب اضمحلال امارت حیره را از جانب خسرو پرویز توجیه کند، زیرا کارکرد این امارت در حفاظت از مرزهای ایران در قبال بدویان عرب، نیروهای رومی و اعراب غسانی آنچنان در سیاست دربار تیسفون جلوه کرده بود که پادشاهان ساسانی همیشه خود را موظف به حمایت و حفظ آن امارت دیده و ضعف این دولت را به زیان حکومت خود تشخیص میدادند."