چکیده:
مقاله پیش رو حاصل تحقیقی است در مورد ترجمه قرآن به زبان انگلیسی؛ و این مطلب که ترجمه تا چه میزان میتواند در انتقال پیام متن به خوانندگان، موفق باشد. با در نظر داشتن این نکته که واژههای هر زبانی زیرساخت جامعهشناسانه و فرهنگی دارد، به نظر میرسد انتقال کامل معنا و مفهوم از طریق ترجمه ممکن نیست. در این مقاله ضمن بیان دشواریها و کاستیهای ترجمه، مثالهایی برای درک بهتر اختلافات زبانی و فرهنگی در دو زبان انگلیسی و عربی آورده شده است. با بررسی برخی اصطلاحات اسلامی که فاقد معادل لغوی در زبان انگلیسی است، به این نتیجه میرسیم که مترجم علاوه بر آشنایی کامل به مسائل زبانی، لازم است به موارد فرهنگی دو زبان نیز به طور کامل اشراف داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
با بررسی برخی اصطلاحات اسلامی که فاقد معادل لغوی در زبان انگلیسی است، به این نتیجه میرسیم که مترجم علاوه بر آشنایی کامل به مسائل زبانی، لازم است به موارد فرهنگی دو زبان نیز به طور کامل اشراف داشته باشد.
عبارات احساسی مانند «شرف» در عربی معنای ضمنی فرهنگی دارند که زبان مقصد (انگلیسی) فاقد آن است.
بعضی از جنبههای زبانی و فرهنگی خاص قرآن ترجمه ناپذیراست و به این دلیل مشکلات ترجمهای جالبی را به وجود میآورد که موارد زیر را دربر میگیرد: اصطلاحات کلامی عملکرد بسیار زیاد فرهنگ، به معنای ترکیبی واژهای با مفهوم کلامی ضربه میزند؛ اصطلاحات کلامی حساسیتهای فرهنگی و مذهبی دارد.
اگرچه هیچ مشکلی در انتقال معنای ظاهری آنها به انگلیسی وجود ندارد، این کلمات و ترجمۀ آنها تصاویر ذهنی و انتظار متفاوتی در خوانندگان زبان مبدأ و مقصد ایجاد میکند.
(Q4:147) (Ali, 1983:226) برای برجسته ساختن این پیام قرآنی که برای خدا در مجازات مخلوقاتش ــ که عاشقانه دوستشان دارد ــ هیچ لذت و سودی وجود ندارد؛ (al-Razi, 1990: 11:71) ترجمۀ قرآن برای مفهوم مجازات به معادل فرهنگی در زبان مقصد نیاز دارد.
اگرچه عبارت فرهنگی ــ اسلامی وضو در انتقال به زبان مقصد به عنوان «ablution» مشکلی ایجاد نمیکند؛ واژۀ قرآنی «تیمم» نمونۀ غیر قابل ترجمگی فرهنگی است که از نظر فرهنگی و لغوی در زبان مقصد وجود ندارد.
در حالی که تیمم مربوط به وقتی است که آب در دسترس نباشد (Netton, 1997:259)؛ ترجمه یا تفسیر عبارت قرآنی تیمم، از نظر فرهنگی برای مخاطبان زبان مقصد ناآشناست.