چکیده:
علم پزشکی, از آنجاکه با جان و روان انسان سروکار دارد. از منزلت و شرافت ویژه و 09
همگانی میان همة قرهنگها برخوردار است . بشر از دیرباز به حرفة پزشکی, بعنوان ها
یک وظیفة مقدس مینگریسته و در این میان, انتظار داشته که افراد شاغل در این نرچس خادمی
حرفه نیز با جذب آراستگیهای اخلاقی و حذف پیراستگیهای آن. ضمن حفظ ۹9 5 9
قداست این حرفه. بر جایگاه اجتماعی خویش بیفزایند. گرچه توجه به علم اخلاق
در حوزة پزشکی پیشینهای طولانی داردء اما بهترین و موّثرترین دستورالعملهای
اخلاقی در این حرفه. در گنجینة آیات و روایات اسلامی گنجانده شده است.
بهکارگیری آن» تقش موّثری در اصلاح کاستیها و خدمات بهتر و موثرتر در حوزة اخلاق
پزشکی دارد. در این مقاله بعد از بررسی پیشینة علم اخلاق در پزشکی و اشاره به موارد
اخلاقی مذکور در سوگند نامةپزشکی, به بررسی برخی از آاب و اخلاق پزشکی در اسلام
Dealing with the life and mind of human being، medicine has a high and popular position in every culture. Looking at medicine as a holy profession ذsince long ago، people have expected those holding this occupation to assume moral virtues and remove vices in order to safeguard the sanctity being a branch of advice (nasiha) is considered the noblest among generous deeds، its reward being innumerable. Keeping patient while facing evils and in the way of Allah is tantamount to the head for one s faith. Patience is a courageous act or rather bravery itself. Being faithful to trusts is another moral
quality commended in traditions. Being confident to other people s secrets is another moral quality bringing success for its holders. Contentment is an inexhaustible treasury. Asceticism is abandoning wealth، position، and other worldly pleasures. Asceticism offers man an insight to see the vices of this world. Piety is avoiding divine punishment as a result of being obedient to God. There is nothing dearer than piety. Forgiving one who has done injustice، thanking God، accusing one s own soul، and being afraid of one s own deeds are the signs of the pious. Avoiding what God has forbidden، asking for beneficial knowledge، showing forbearance in troubles، honesty، moderation in dress، and modesty in walking are the signs of the virtuous. Self -esteem is
a quality which prevents man from defeat. Real majesty lies with Allah، His Messenger، and the believers.
خلاصه ماشینی:
"» این سوگندنامه که آمیزهای از آموزههای اخلاقی بقراط حکیم و فرهنگ اسلامی است،حاوی نکات زیر است: عدم کوتاهی در انجام وظایف حساس پزشکی؛ سعی و تلاش در معالجه و راهنمایی بیماران؛ در نظر داشتن قداست و معنویت طبابت در تقویت روحیه و حفظ سلامتیبیماران؛ اجتناب از آلودن قداست طبابت به اعراض ناپایدار مادی و هواهای نفسانیو وسوسههای شیطانی؛ احترام به احکام و حدود الهی؛ پرهیز جدی از خیانت و تضییع حقوق بیماران؛ حفظ اسرار بیماران جز در مواقع ضرورت؛ حاضر و ناظر دانستن خدا در همه حال.
در این بخش برخی آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام و نتایجحاصله از آن آمده است: اخلاق پزشکی در آیات و روایات توجه به مبانی و احکام دین اسلام در تمام عرصهها،از جمله پزشکی،درپیمودن مسیر کمال علمی و اخلاقی بسیار مؤثر است؛زیرا اسلام دین اخلاقاست و هدف بعثت پیامبر اسلام نیز اکمال مکارم اخلاق بوده است.
توجه به این مسئله در جامعۀ پزشکی امروز بسیار دارای اهمیتاست و پزشکان باید همواره به این نکته توجه کنند که در روند تشخیصو درمان بیماران،آیا در رفع مهمترین نیاز روحی بیماران و ایجاد آرامش واطمینان در ایشان موفق بودهاند یا خیر؟آیا در نحوۀ برخورد با بیماران و بهکارگیری جملات و عبارات محبتآمیز و تسکیندهنده و پیگیری کار بیمار باصبر و حوصله،در تقویت روحیۀ بیماران و ایجاد امید در آنها توفیق داشتهاند یاخیر؟یأس و ناامیدی موجب تشدید بیماری است و بیشتر از بیماری برای بیماررنجآور است.
بررسی تاریخچۀ علم اخلاقدر پزشکی حاکی از آن است که آنچه از گذشته تاکنون به عنوان اخلاق مطرحبوده است،به مواردی محدود میشود که میتوان همه را در سه اصل مهمو مبنایی تقوا،خیرخواهی و جدیت خلاصه کرد،که برگرفته از کلام مولایمتقیان امام علی علیه السلام است."