چکیده:
در هریک از آزمونهای فوق به برخی از زمینههای مرتبط با خواندن بیشتر توجه شده و ارزیابی موارد دیگر نادیده گرفته شده است.اما از آنجا که هنوز در مبحث سببشناسی علت دقیق نارساخوانی رشدی مشخص نشده است چنین سوگیری میتواند منجر به یک ارزیابی ناکامل گردد.بنابراین به متخصصین و درمانگران توصیه میشود که به ارزیابی کامل و همه جانبه مراجع خود بپردازند و در صورت نیاز با الهام از خرده آزمونهای تستهای فوق،تکلیف خاص و موردنظر برای مراجع خود را طراحی نمایند.در ایران به علت عدم وجود آزمونهای رسمی خواندن،برخی مواقع تشخیص قطعی نارساخوانی و در نتیجه طرحریزی مناسب درمان با اشکال مواجه میشود.بررسی دقیق تعدادی از آزمونهای معتبر خواندن در دیگر کشورها نه تنها میتواند الگویی جهت طراحی و معیاریابی آزمون خواندن فارسی فراهم آورد،بلکه ایدههای مناسبی نیز برای اجرای غیر رسمی برخی آزمونها به متخصصین خواهد داد.در این مقاله سه آزمون معتبر خواندن در کشورهای انگلیسی زبان بررسی و با یکدیگر مقایسه میشوند."آزمون تحلیل توانایی خواندن نیل"مرکب از متنهای خواندن و خرده آزمونهای تکمیلی است که برای کودکان 6 تا 13 ساله فراهم شده است.در این آزمون با استفاده از امتیازات آزمودنی در متنهای خواندن،سن خواندن آزمودنی از لحاظ دقت خواندن،سرعت خواندن،و درک مطلب به سال و ماه تعیین میشود.با این آزمون علاوه بر سطح خواندن،وضعیت املاء،تمییز شنیداری،تناظر نویسه واج و تا حدودی آگاهی واجی بررسی میشود."آزمون تحلیل مشکلات خواندن دورال"برای کودکان پیش دبستانی تا کلاس ششم طراحی شده است.در این آزمون،برخلاف آزمون نیل به جای سن خواندن سطح کلاسی آزمودنی مشخص خواهد شد.این آزمون مرکب از خرده آزمونهای متنوعی است که با استفاده از آنها میتوان به خوبی ویژگیهای خواندن و برخی مولفههای مربوط به آن را در آزمودنی بررسی و تحلیل کرد."آزمون خواندن معیار"شامل متن های هنجار و مجموعهای از خرده آزمونهای مختلف است.با این آزمون خواندن،املاء،تمییز شنیداری، رونویسی،تمییز بینایی و جهتیابی آزمودنی بررسی میشود و با استفاده از خردهآزمونی تحت عنوان بازشناسی کلمه،توانایی کودک در خواندن انواع کلمات به صورت دقیق تحلیل میشود.
خلاصه ماشینی:
"جدول شماره 1-خرده آزمونهای مشترک در آزمونهای خواندن نیل-دورل و آزمون خواندن معیار (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به آنکه از دیدگاه شناختی در منابع مختلف نظرات مختلفی در مورد علت شناسی نارساخوانی ذکر میشود و از نواقص ادراک بینایی(گاوزیا8،6991)گرفته تا مشکلات زبانی(پانوئل9،1002)و حتی بهطور دقیقتر مشکلات رمزگردانی کلامی(جاست01و کارپنتر11،7891)و مشکلات پردازش واجی و آگاهی واجی (تورگسون21،4991؛ری31،4991؛سلیمانی،9731)در این حوزه،مطرح شده است و هر آزمونی با توجه به نظرات طراح به بخشی از موارد فوق توجه بیشتری کرده است،اما از آنجا که هیچ یک از نظرات فوق در زمینه علتشناسی نارساخوانی هنوز قطعی نیست (تامسون،0991)بهتر است آزمونگر با بهرهگیری از آزمونهای مختلف موجود در زمینههای فوق جهت بررسی همه جانبه مراجع خویش اقدام نماید.
ت-هر دو آزمون نیل و دورل بدون ذکر نامی از آگاهی واجی81،در خرده آزمونهای خود(تمییز صداهای ابتدایی و انتهایی کلمات،و ترکیب واجها در آزمون نیل؛و شناسایی صداها در کلمات در آزمون دورل)به نوعی به بررسی آگاهی واجی پرداختهاند، اما سپس از آزمودنی خواستهاند که صدای موردنظر را پس از شناسایی در مجموعه ای از حروف یا کلمات نشان دهد که این بخش مهارتی افزوده بر آگاهی واجی را میطلبد،با توجه به آنکه خوشبختانه در حال حاضر آزمون آگاهی واجی در ایران معیار شده است(دستجردی،3831)و امکان دسترسی متخصصین به آن وجود دارد درمانگران و آزمونگران مجرب جهت بررسی سطح آگاهی واجی دانشآموزان میتوانند مستقیما از این آزمون بهره ببرند و نیازی به گنجاندن چنین بخشی در آزمونهای خوتندن وجود ندارد."