چکیده:
دین و اساطیر هیچ ملتی را نمی توان جدا از بافت تاریخی آن دریافت و اساطیر نماینده پیشینه فرهنگی و عقاید و تفکرات ملل مختلف است. رابطه انسان و حیوانات، همچنین انسان و خدایان، در اساطیر و روایات کهن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این میان گاو به خاطر ویژگی ها و مشخصه های خاص، بیشتر مورد توجه بوده است. این نوشتار به بررسی موقعیت و جایگاه گاو در اساطیر و به دلایل اهمیت آن در اساطیر و فولکلور ایران و برخی ملل دیگر از جمله مصر، چین، یونان، هند و... پرداخته است؛ چراکه هرگاه یک اثر ادبی در کنار اثری دیگر مورد مقایسه قرار گیرد و هر یک از آن ها در مقام مقایسه با دیگری مورد ارزیابی قرار گیرند، معنایی عمیق تر را به نمایش می گذارند.
خلاصه ماشینی:
"اما از آنجایی که نتیجۀباستانشناسی،به دست آوردن اشیای عینی و ملموس و قابل رؤیت است در انظار عمومبااهمیت تلقی میشود و چون نتایج تحقیق در اسطورهها نظری و ذهنی و غیرملموس استدر انظار عوام چندان حائز اهمیت نیست؛حال آنکه اهمیتش کمتر نیست و چه بسا این مقدمه آدمی از آغاز آفرینش پیوسته در تلاش بود تا کیفیت زندگی خود را ارتقا ببخشد و دراین راه دشمنان و موانع را،چه آدمنما و چه دیوسیرت،و یا موانع طبیعی را از سر راه برداردتا از این رهگذر،مشکلات و سختیهای زندگی را کاهش دهد و به رفاه و آسایش دستیابد؛از آنجایی که به آرزوهایش دست یافته بود،داستان پیروزیها و موفقیتهایش رابازمیگفت و سینهبهسینه به نسلهای بعد منتقل میکرد.
برای شناختن ریشه و اساس اسطوره باید زبان مردمان را مورد بررسی قرار داد؛زیرااغلب اسطورهها از توصیف شاعرانۀ مناظر باشکوه طبیعت سرچشمه گرفته و از فرهنگ تأثیرپذیرفتهاند؛از آنجایی که جغرافیای انسانی نیز بر فرهنگ اثر میگذارد و این که اغلبمردمان باستان،دامدار و کشاورز و کوچنشین بودهاند،گاو جزء لاینفک زندگی آنها به شمار میرفت؛به همین دلیل در اساطیر خود از این چهارپا به عنوان حیوان مفید نام بردهاند و نامبرخی از خدایان و فرشتگان نگهبان را همنام این حیوان قرار دادهاند.
در روایاتاساطیر درباره میترا میخوانیم که وی بر گاو غلبه میکند و آن را میکشد که شکل دیگریاز همان تعبیر قبلی است؛به همین دلیل میتوان گفت که بخشی از اساطیر بازگوکنندهآرمانها و آرزوهای فروخورده و دستنیافتنی ملل قدیم است که چون در عالم واقعی امکان مفید در اوستا از کلمه گاو مشتق شده است؛دلیلش بسیار واضح است؛زیرا گاو ماده،قرنهابه عنوان نماد محسوس حیات و باروری در نزد اقوم چادرنشین و شبانان مطرح بوده است؛اقوامی که برای تغذیه و رونق زندگی به این حیوان بیمنت وابسته بودهاند."