چکیده:
تجارت جهانی با سرعت چشمگیری در دهه های گذشته رشد یافته است. برخی از محققین براین باورند که علی رغم رشد روزافزون تجارت، میزان تجارت جهان کمتر از میزان بالقوه ای است که می توان به آن دست یافت. از دیدگاه این افراد علاوه بر هزینه های حمل ونقل و مرسوم معاملات، هزینه های ناملموس دیگری وجود دارند که منجر به کاهش تجارت می گردند. کیفیت و کارآمدی نهاد ها یکی از این عواملی است که می تواند بر روی هزینه های مبادلات اثرگذار باشد. در این مقاله اثر نهاد ها بر جریان های تجاری کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه بین سال های 2002 تا 2008 میلادی با بکارگیری مدل جاذبه و روش داده های تابلویی بررسی شده است. این کشورها عبارت از بحرین، ایران، عمان، عربستان، امارات، اردن، یمن، قطر و کویت هستند که به دلیل امکان دسترسی به داده ها و اطلاعات مورد نظر انتخاب گرده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در مقایسه با سایر عوامل موثر بر روی تجارت دوطرفه، کیفیت نهاد ها از اثرگذاری بیشتری برخوردار است به طوری که یک واحد افزایش در شاخص کیفیت نهاد ها در کشور صادرکننده و واردکننده کالا به ترتیب افزایش 58/1 و 7/0 درصدی تجارت را بین جفت کشورهای مورد بررسی به همراه دارد. از این رو نتیجه می شود کشورهایی با نهادهای بهتر تمایل به تجارت بیشتر دارند.
World trade has grown remarkably quickly in the past decades. Some researchers believe that despite growing trade، the rate of world trade is less potential amount that it can be achieved. From the perspective of these researchers، in addition to transportation costs and customary transaction costs، there are other intangible costs that reduce trade. Quality and efficiency of institutions are one of the factors that can affect the exchange costs. In this paper، we have studied the effect of institutions on trade flows of selected countries in the Middle East by using gravity model and panel data method between 2002 and 2008. The results show that compare to other factors on bilateral trade، the quality of institutions has more affect so that one unit increase in quality of institutions index in exporting and importing countries، would respectively induce 1/58 and 0/7 percent increase in trade between pairs of countries that we have studied. Therefore countries with better institutions are more willing to trade.
خلاصه ماشینی:
"همچنـین کشـورهایی کـه دارای نهادهای بهتری هستند،تمایل به تجارت بیشـتری دارنـد ایشـان در ابتـدا بـه بررسـی اثـر تجـارت و نهادها بر روی رشد اقتصادی در سال ٢٠٠١و با بکـارگیری داده هـای مقطعـی و متغیرهـای ابـزاری پرداختند اما به علت همبستگی شدید متغیرهای لحاظ شده نتایج قابل اطمینانی بدست نیامد.
در این پژوهش یکبـار اثـر نهادهـا و زیرسـاخت هـای اقتصادی بر روی آزادی تجاری (که با شـاخص سـهم تجـارت از درآمـد ملـی انـدازه گیـری شـده است )مورد توجه قرار گرفته است و در قسمت دوم اثر نهادها و زیرساخت های اقتصادی بـر مـدل جاذبه مورد تأکید قرار داده شده است .
خلاصه ای از نتایج مطالعات صورت گرفته محقق سال پژوهش نوع اثر نهادها بر روی تجارت اندرسن و مارکویلر 2000 اثر مثبت دلار و کرای ٢٠٠٢ در کوتاه مدت اثر مثبت دی گروت و دیگران 2003 اثر مثبت جانسن و نرداس 2004 نامعلوم برکویتز١و دیگران 2004 اثر مثبت لاوالی ٢ 2005 نامعلوم گانی و پراساد٣ 2006 اثر مثبت مئون و سکات ٤ ٢٠٠٨ اثر مثبت روی صادرات کالاهای صنعتی بانک جهانی و راهنمای بین المللی ریسک کشور٥(ICRG)مهمترین سازمان هایی هسـتند کـه از آمارها و شاخص های آنها در مقالات گوناگون و به منظوربررسی اثر نهادها استفاده شده است .
به همین منظـور و بـرای انتخـاب متغیـر مناسـب و تصـریح مـدل ، در ابتـدا اثـر لگـاریتم طبیعـی درآمـد سـرانه کشـورهای صـادرکننده و واردکننـده بـر روی شاخص های حکمرانی کشورهای مورد بررسی تخمین زده شده است (به این معنی کـه بـا افـزای درآمد سرانه کیفیت شاخص های حکمرانی و نهادها افزایش می یابد)٢.
Kraay (2003), "Institutions, Trade and Growth", Journal of Monetary Economics, vol."