چکیده:
مـیـزان ارزش هـر شـنـاخـتـی، بـه قدر ارزش موضوع آن است. اخداشناسی با ارزش ترین گونه شناخت است. برای شناخت خدای متعال راههای متعددی وجود دارد. از مهمترین این راهها راه فطرت، راه عقلی-حسی و راه عقلی- فلسفی است. کلام حضرت علی علیه السلام به این راهها اشاره شده است. شرایط فکری و مباحث علمی در هر زمان می-تواند تاثیر فراوانی در نوع کلام حضرت داشته باشد، به گونه ای که مشاهده می شود، برای اثبات وجود خدای متعال، گاه به ساده ترین روش، یعنی آیات آفاقی اشاره می کند و گاه به بیان استدلالات پیچیده عقلی، فلسفی می پردازد. این پژوهش با استناد به سخنان حضرت علی علیه السلام راههای شناخت خدای متعال را بررسی خواهد کرد.
خلاصه ماشینی:
٢-١-١-٢ بررسی اجزای نظام هستی در نهج البلاغه میتوان جملاتی یافت که حضرت علی علیه السلام از پدیده های گوناگون طبیعی یاد میکند و آنها را آیه و نشانه ای بر وجود خداوند میشمارد و انسان را به تدبر و تأمل در آنها فرا میخواند.
٤٧ در موارد متعددی حضرت به حدوث مخلوقات اشاره میکند از جمله در خطبه ١٥٢میفرماید:«الحمد لله الدال علی وجوده بخلقه و بمحدث خلقه علی أزلیته »٤٨ «ستایش خداوندی را که آفریدگانش بر وجود او راهنمایند و چون جامه حدوث بر تن دارند که پدید میآیند و از میان میروند، بر ازلی بودنش دلالت دارند» در واقع حضرت علیه السلام میفرمایند: چون این مخلوقات حادثند، ابتدا نبوده سپس یافت شده اند، پس پروردگار عالم ، از نقص حدوث منزه است و منزه از نقص حدوث همانا ازلی است .
و نه از زمین گسترده و نه از موجودی صاحب اراده و توان بر روی آن او آفریننده جهان است و وارث آن » همچنین میفرمایند: «لم یخلق الأشیاء من أصول أزلیۀ و لا من أوائل أبدیۀ»٥١ در این خطبه امام علیه السلام میفرماید: خداوند پدیده را از موادی ازلی و ابدی نیافرید، بلکه آنها را از نیستی به هستی آورد که به طور صریح دلالت بر حدوث اشیاء دارد.
٣-٥ اثبات نشانه های معلول بودن عالم الف ) حدوث در بسیاری از قسمت های نهج البلاغه به حدوث مخلوقات إشاره شده است ، در خطبه ١٥٢ حضرت علی علیه السلام میفرمایند: «الحمد لله ...