چکیده:
هوش و معنویت و به تبع آن دو، هوش معنوی(S.Q)، تعاریف مختلفی دارند. هوش عبارت است از مجموعه توانایی های فرد که براساس نظام ارزشی مقبول، در جهت حل مسئله و سازگاری با محیط به کار گرفته می شود. معنویت عبارت است از به جریان انداختن قواعد کلی متعالی در جهت تعالی بخشی فرونفس به سطح نفس، و نفس به سمت فرانفس، و نیز سوق دادن آلی(ابزاری) به سمت عالی، و زمانیات (نسبت امر متغیر به یک متغیر دیگر) به سطح دهریت (نسبت متغیر به ثابت) و در نهایت، سرمدیت (نسبت ثابت به ثابت). هوش معنوی عبارت است از توانایی به جریان انداختن قوانین قدسی در جهت حل مسئله، ایجاد، ترمیم و سازگاری دوسویه خود با محیط، مطابق نظام ارزشی مقبول در جهت تعالی بخشی آن دو (خود و محیط).
مهارت عبور، ذکر، احسان، رویت وحدت در عین کثرت، درک حضور و سیطره موجود متعالی در عالم، هویت و معنابخشی به خود و جهان، تعالی آلیات، ادراک حاق واقع و صیرورت فراروشی، ازجمله صفات هوشمند معنوی در اسلام است.
درک واقع، طمانینه و معنادار دیدن مجموعه هستی نیز ازجمله پیامدهای هوش معنوی است.
Intelligence، spirituality and، consequently، spiritual intelligence (SQ) have different definitions. Intelligence means the abilities of the individual، which، based on the value system، is used for problem solving and adaptation to the environment. Spirituality follows transcendental rules، to improve the infra-ego to the level of ego and improving the ego to the level of ultra-ego، as well as pushing the instrumentals towards superior levels and temporal issues (the relation of a variable to another) to the level of Dahriyyat (the relation of a variable to a constant) and finally، Sarmadiyyat (the relation of a constant to a constant). Spiritual intelligence is the ability to drive the holy laws in order to solve problems، the production and repairmen of the self and its mutual compatibility with the surroundings in accordance with the accepted system of values for the growth of ego and non-ego.
The skill of passing، mentioning، doing favor، envisaging unity in diversity، understanding the presence and dominance of the transcendental being in the world، characterizing and identifying oneself and the world، improving the tools، perception of the essence of fact، transcendental becoming، etc. are among the characters of the spiritual intelligent in Islam. Perceptions of facts، calmness، finding the universe meaningful، etc. are the consequences of spiritual intelligence.
خلاصه ماشینی:
"اگر نیک و منصفانه نگریسته شود، آشکار میگردد که مباحث مربوط به هوش معنوی و معادلهای آن در اسلام بسی وسیع و پربار است؛ کافی است تفحصی هرچند مختصر در قرآن و کتب روایی فریقین صورت گیرد تا مشخص گردد که اصولا هوشمند معنوی، همان انسان مؤمن و کسی است که مهارت و قدرت فرابردن (تعالیبخشی) خود و دیگران به ساحات برتر (شهود قدسی در ساحت معرفت و الوهیت در ساحت وجود) را دارد.
شناسایی و باور به موجودی متعالی (خدا)، زمانی بودن و فرعیت ماده و جسم و اصیل بودن جنبه روحی آدمی، ضرورت ارائه دستور زندگی از ناحیه خالق برای مخلوق، ضرورت و اعتقاد به وجود یک سائقه تعالیطلب درونی در نیل به اهداف متعالی، نسبت معنادار هستی فرد با خدا بهعنوان رب (پروردگار) او و تطبیق تصمیمات زندگی با اصول کلی زندگی در جهت رسیدن به موفقیت، ازجمله اصولی است که هوش معنوی عهدهدار تدارک آن است (Santos, 2006, p.
فرد مؤمن کسی است که هوش معنوی بالایی داشته باشد و بتواند مشکل را به مسئله تبدیل نموده، راهحل منطقی برای آن بیابد و خود و غیر خود را به سطوح بالای سازگاری با نوامیس الهی (قوانین تکوین) سوق دهد؛ به تعبیری دیگر بین نفس (سوژه) و آفاق (ابژه) هماهنگی برقرار نماید.
رؤیت عدم محالیت انفسی اجتماع نقیضین و مانند آن در نگاه اولیه حسی (که بی مفهوم زمان و مکان قابل طرح نیستند)، اجتماع نقیضین و ضدین محال است، اما برای صاحب هوش معنوی (که هنر درنوردیدن مکان و زمان و باریابی به فراسوی آندو را دارد) چنین امری محال نمینماید؛ چراکه تبار و جنس هوشمند معنوی از تبار آخرتی و حق است."