چکیده:
برنامه ریزی فضایی یا سازماندهی فضایی روندی برای بهره ور سازی، آرایش منطقی، حفظ تعادل، توازن و هماهنگی بین جمعیت و تأسیسات اقتصادی ایجاد شده در فضای جغرافیایی و جلوگیری از بروز عدم تعادل و بازتابهای تخریبی و منفی در فضای سرزمین است. در این پژوهش 23 شاخص از شاخصهای توسعه شهرستان میاندوآب شامل شاخصهای اقتصادی- اجتماعی (5 زیر شاخص)، آموزشی- فرهنگی (8 زیر شاخص)، بهداشتی- درمانی (5 زیر شاخص) و شاخصهای خدمات زیربنایی (5 زیر شاخص) مورد تحلیل قرار گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن می تواند کاربردی باشد. به منظور رعایت اصل دقت، محاسبات با استفاده از نرمافزارهای Expert Choice، Excel، SPSS و همچنین با بهره گیری روشهای تحلیل آماری از جمله تاپسیس فازی، تحلیل خوشه ای، تحلیل فرایند سلسله مراتبی و درنهایت روش رتبه بندی لکسیکوگراف صورت گرفت.نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که دهستان آجرلوی غربی به عنوان تنها گزینۀ برخوردار، رتبۀ نخست توسعه را در بین دهستانهای شهرستان میاندوآب دارا است. از نظر توسعه شاخصهای اقتصادی- اجتماعی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی و شاخصهای زیربنایی، 6 دهستان شامل باروق، مرحمت شمالی، زرینه رود، مرحمت جنوبی، مرحمت آباد و زرینه رود جنوبی بعنوان دهستانهای نیمه برخوردار و چهار دهستان به ترتیب شامل مرحمت میانی، زرینه رود شمالی، مکریان شمالی و آجرلوی شرقی بعنوان دهستانهای محروم شناسایی شدند. همچنین در مقایسة رتبه دهستانها از نظر توسعه شاخصها مورد بررسی، همبستگی درخور و مناسبی مشاهده نمیشود.
Space planning or spatial arrangement is a trend for efficiency making، logical arranging، balance maintaining، equilibrium، and harmony between population and economic infrastructures established in geographic space. Also، it is intended to prevent possible imbalances and destructive-negative reflections on the land space. In this study، we analyze some development indicators in the city of Miandoab corresponding to social-economic، education-culture، health care، and infrastructural services with 5، 8، 5، and 5 sub-indicators، respectively. The prevailing approach of this research، despite the applicability، takes a descriptive and analytical nature. In order to guarantee the credibility and precision، all calculations perform under the software such as Expert Choice، Excel، and SPSS by using statistical analysis methods such as fuzzy Topsis، cluster analysis، and analytical hierarchical process followed by the Lksykvgraf rankings. The results of this researchindicated that among the rural districts of the Miandoab، the West-Ajorlu ranked first whereas we observed suitable qualifications in development indicators. The Baruq، North -Marhamat، North-Zarineh River، South-Marhamat، Marhamat-Abad and South-Zarineh River identified as semi-deprived districts. Also، the Middle-Marhamat، North-Zarineh River، North-Makrian، and East-Ajorlu categorized in the deprived districts. Furthermore، we did not observe any qualified correlation between district rankings as development indicator.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل فضایی و سنجش توسعه یافتگی دهستانهای شهرستان میاندوآب با استفاده از مدل تاپسیس فازی مسعود تقوایی1، مهدی احمدیان*2، جابر علیزاده3، 1- استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان 2- دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان 3- دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان چکیده برنامه ریزی فضایی یا سازماندهی فضایی روندی برای بهره ور سازی، آرایش منطقی، حفظ تعادل، توازن و هماهنگی بین جمعیت و تأسیسات اقتصادی ایجاد شده در فضای جغرافیایی و جلوگیری از بروز عدم تعادل و بازتابهای تخریبی و منفی در فضای سرزمین است.
سید علی بدری و سعیدرضا اکبریان رونیزی (1385)، در مقاله ای تحت عنوان «مطالعه تطبیقی کابرد روشهای سنجش توسعه یافتگی در مطالعات ناحیه ای (مورد: شهرستان اسفراین)»، مطالعاتی را بر اساس 43 شاخص در قالب 5 شاخص توسعه انجام داده اند و در نهایت نتایج بدست آمده از روشهای مختلف در زمینة سطح بندی توسعه با یکدیگر متفاوت بوده و خروجی یکسانی بدست نمی دهند که این امر ناشی از نوع ماهیت و تفاوت شیوة ارزش دهی به شاخصها و همچنین ویژگی خاص هر منطقه است."