چکیده:
در سالهای اخیر، رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از تکاملیافتهترین دیدگاههای توسعه شهری، که بر ارتباط متقابل حمل و نقل عمومی و توسعه شهری تاکید دارد، مطرح شده است. این رویکرد از ویژگیهایی چون ارتقای کیفیت طراحی محلهای، افزایش کاربریهای مختلط، گسترش تعاملات اجتماعی، کاهش استفاده از اتومبیل و گسترش گزینههای جابهجایی سازگار با حمل و نقل عمومی همانند دوچرخهسواری و پیادهروی، برخوردار است. با گذشت یک نسل از تجربه بهکارگیری رویکرد مذکور در تدوین الگوی توسعه شهری برای کشورهای پیشرو، بسیاری از موانع و چالشهای سد راه اجرا و اثربخشی آن آشکار شده است که خود متضمن بهرهگیری کامل از پتانسیلهای این نوع از توسعه است. با این وجود، عدمشناخت صحیح ماهیت این نوع از توسعه و در نتیجه بیتوجهی به اصول مورد نظر آن در تدوین ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان یکی از چالشهای پیش روی باقیمانده است. این نوشتار با بهرهگیری از روش مطالعه اسنادی ابتدا با معرفی اجمالی توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی، به شناسایی ماهیت آن پرداخته است و سپس با مطالعه اصول مورد نظر در این رویکرد، راهنمای کلی برنامهسازی در پروژههای TOD را با رعایت چهار اصل کلی شامل توسعه فشرده، اختلاط کاربریها، پیادهمداری و تسهیلات حمل و نقل و جابهجایی بیان میدارد.
خلاصه ماشینی:
]Arrington, 2002 • اهداف و رسالت توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی با تأکید بر تلفیق کاربری زمین و حمل و نقل عمومی، در چارچوب اصول نوشهرسازی و رشد هوشمند با ایجاد محلاتی پایدار به دنبال تحقق اهداف بدین شرح است؛ پشتیبانی از حمل و نقل عمومی و افزایش تعداد مسافران آن، ارایه گزین ههای متعدد برای جاب هجایی افراد همانند پیاد هروی، دوچرخ هسواری، اختلاط سامانه حمل و نقل عمومی با سازوکارهای متداول سکونت، کار، خرید و دسترسی به ویژه هم زمانی بهره برداری از تنوع سامانه در یک محله، بهبود کیفیت زندگی ساکنین از طریق خلق مکا نها و محلات جذاب، افزایش ارائه گزین ههای متعدد مسکن متناسب با گرو ههای درآمدی متفاوت، بالابردن کیفیت طراحی محیط، دست یابی به شیوه زندگی سال متر در اثر پیاده روی و دوچرخه سواری، افزایش توسعه اقتصادی و افزایش u1662 پایداری و قابلیت پیش بینی پذیری روند توسعه ] 6 : .
4. تسهیلات حم لونقل و جابه جایی توسعه مبتنی بر حم لونقل عمومی یک راهبرد کلیدی است که توسط متخصصان برنامه ریزی و حم لونقل برای کنترل توسعه، کاهش ترافیک، ارایه گزین ههای متعدد حمل و نقل و بالا بردن کیفیت زندگی، به عنوان یک مؤلفه مهم در پایان دادن به مشکلات حمل و نقل به کار م یرود ] 113 : Daisa, 2004 [ برنامه ریزی و ارزیابی ترافیک و تقاضای پارکینگ در TOD با توجه به در دسترس بودن گزین ههای متعدد جاب هجایی و وجود ارتباط پیچید ه بین ترکیب کاربر یها آسان نیست و به عوامل متعدد و رابطه متقابل بین کاربر یهای زمین بستگی دارد.
پ ینوشت شماره هجدهم / سال هشتم/ پاییز 1390 / راهنمای برنامه سازی حوز ههای شهری در چارچوب توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی / 50 - 39 Transit Oriented Development (TOD).