چکیده:
شناسایی جایگاه هر یک از صنایع کشور در بین سایر صنایع مسئله ای است که برای سیاست گذاران و تصمیم گیران درسطح کلان کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این موضوع در مورد فعالیت های صنعتی در سطح منطقه ای نیز حائز اهمیت است، زیرا بر اساس اصول و مبانی اقتصادی تخصیص منابع باید بر اساس توانمندی ها و مزیت های نسبی مناطق صورت پذیرد. با انتخاب بخش صنعت به عنوان محور توسعه در اسناد برنامه های پنج ساله توسعه و چشم انداز 20 ساله کشور، تدوین برنامه توسعه هر یک از مناطق به طور جداگانه بر اساس ظرفیت های بالقوه و بالفعل در این بخش امری بسیار مهم و حیاتی است. بر این اساس، در این مقاله کوشش می شود که قابلیت ها و پتانسیل های موجود در بخش صنعت استان یزد شناسایی شود. به این منظور ابتدا با استفاده از روش های تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی شاخص های ترکیبی مرتبط با موضوع طراحی شده است. سپس به کمک این شاخص ها، بخش های مختلف فعالیت های صنعتی استان برای یک دوره زمانی 4 ساله برحسب کدهای دورقمی ISIC و براساس درجه برخورداری از مزیت، رتبه بندی شده اند. طی دوره مورد بررسی بیشترین درجه برخورداری به صنایع تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی و تولید منسوجات اختصاص یافته است. علاوه بر آن، صنایع تولید فلزات اساسی و تولید مواد و محصولات شیمیایی نیز از رتبه خوبی از این حیث برخوردار می باشند. همچنین مقایسه نتایج مقاله با سیاست گذاری های صورت گرفته در بخش صنعت، بیانگر این امر است که در بسیاری از موارد به مزیت نسبی صنایع در برنامه ریزی های منطقه ای توجهی نشده است و تا حدود زیادی عدم همسویی میان صنایع با مزیت بالا و تخصیص منابع وجود دارد.
In this paper، in order to recognize the potentials of industrial sector، we used for three years: 2001-2004، a synthesis of factor analysis and numerical taxonomy for 2 digit ISIC codes to derive the priorities are used.
The results point out that the industries could be sorted as follows: non-metal mine products and textiles. Moreover، basic metals and chemicals had a rapid growth، but unfortunately these results have ignored in industrial planning of Yazd province، which should be considered in planning.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله میکوشد با استفاده از تلفیق روشها و تکنیکهای تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی و معرفی مجموعهای از شاخصهای منتخب و مرتبط با موضوع،به تعیین و شناسایی مزیتها و درجه برخورداری بخشهای مختلف فعالیتهای صنعتی استان یزد براساس کدهای دو رقمی isic بپردازد و در نهایت با اولویتبندی این بخشها،اطلاعات مناسبی را برای تدوین برنامههای توسعه صادرات و افزایش سرمایهگذاریهای مناسب در صنایع برتر و تجدید ساختار دیگر صنایع این استان را فراهم نماید.
4-2-معرفی شاخصهای منتخب چهارده شاخص مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از: 1)گرایشهای بالفعل سرمایهگذاری سرمایه یکی از مهمترین عوامل تولید محسوب شده که تاثیر به سزایی بر رشد اقتصادی مناطق و فعالیتهای صنعتی دارد،این شاخص به صورت زیر تعریف میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2)ضریب جبران استهلاک بیانگر رابطه موجود بین ارزش افزوده در فعالیت صنعتی و ارزش سرمایهگذاریای انجام پذیرفته در آن فعالیت میباشد.
بهمنظور شناسایی و تفکیک صنایع همگن و غیر همگن و با توجه به تشکیل فواصل همگنی،روش تحلیل عاملی طی چندین مرحله انجام میشود و درنهایت پس از تفکیک صنایع همگن و غیرهمگن،صنایع همگن مزیتدار استان یزد طی سالهای مورد نظر با استفاده از یک مقایسه درون منطقهای،رتبهبندی و در چهار گروه اولویت اول تا چهارم دستهبندی شدهاند،که معیار و ملاک این تقسیمبندی استفاده از فراوانی نسبی تجمعی درجات برخورداری صنایع مختلف میباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از رتبهبندی صنایع همگن استان در سال 80 که در جدول(2)ارائه شده است نشان میدهد که در این سال صنایع تولید منسوجات،تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی و تولید مبلمان و مصنوعات طبقهبندی نشده در جای دیگر با کسب بیشترین درجه برخورداری در رتبههای اول تا سوم جای داشتهاند."