چکیده:
کمبود منابع در کشورهای مختلف به خصوص کشورهای در حال توسعه نشان از اهمیت شناسایی بخش های کلیدی برای اقتصاد این کشورها است. شناسایی بخش های کلیدی یکی از موضوعات مهم برای برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی است. در ادبیات اقتصادی روش های مختلفی برای تعیین بخش های کلیدی هم در تئوری و هم در عمل شناخته شده است. یکی از رویکردهای مهم در این باره که به تازگی معرفی شده تلفیق روش های داده-ستانده (IO)، اقتصاد سنجی (EC) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) است. برای این منظور در این مقاله از جدول داده-ستانده سال 1380 مرکز آمار ایران استفاده شده است. نتایج گویای آن است که استفاده همزمان از روش های اقتصاد سنجی و تحلیل پوششی داده ها بر خلاف صرف روش داده-ستانده و اقتصاد سنجی بخش های خدمات آموزش دولتی، خدمات اجاره واحدهای مسکونی شخصی و اجاری، خدمات عمومی، خدمات آموزش خصوصی، خدمات بهداشت، خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی و سایر خدمات، بخش های کلیدی اقتصاد ایران بوده اند.
Scarcity of resources in different countries، specially developing countries، shows the importance of identifying key sectors for different economies. Recognition of key sectors is one of the important subjects for policy makers and economic planners. In economic literature، great developments and many different methods for determining key sectors both in theory and in practice are recognized. One of the most important approaches in this field introduced recently is based on IO+EC and DEA. The purpose of this study is to determine the key sectors of Iran. For this purpose، Input- Output table of 2001 Iran’s economy from Statistical Centre of Iran is used. The results show that parts of the state education services، rental services and private residential units، public services، private education services، health services، social services، and other personal and household services are the key sectors in the economy of Iran.
خلاصه ماشینی:
"نتایج گویای آن است که استفاده همزمان از روشهای اقتصادسنجی و تحلیل پوششی دادهها برخلاف صرف روش داده-ستانده و اقتصادسنجی بخشهای خدمات آموزش دولتی،خدمات اجاره واحدهای مسکونی شخصی و اجاری،خدمات عمومی،خدمات آموزش خصوصی،خدمات بهداشت،خدمات اجتماعی،شخصی و خانگی و سایر خدمات،بخشهای کلیدی اقتصاد ایران بودهاند.
جهانگرد(1377)در مقاله"شناسایی فعالیتهای کلیدی اقتصاد ایران در یک برنامه توسعه اقتصادی"،از جدول داده-ستانده سال 1370 مرکز آمار ایران به صورت 18 بخشی استفاده نموده و بیان میکند که بخشهای صنایع کانی غیر فلزی،صنایع کاغذ،چاپ و انتشار،صنایع چوب و محصولات چوبی و بخش برق و آب و گاز،بخشهای کلیدی اقتصاد ایران میباشند.
در ذیل خلاصهای از چند مورد از مطالعات داخلی بیان میشود:جهانگرد(1379)در مقاله"تجزیه و تحلیل تصادفی مدل داده-ستانده در ایران"،با استفاده از جدول داده-ستانده سال 1370 مرکز آمار ایران در قالب 78 بخش،بخشهای آلومینیوم و سایر محصولات فلزات اساسی غیر آهنی،خدمات دفاعی و انتظامی،دارو و محصولات دارویی، ماشینآلات کشاورزی و آب را به عنوان بخشهای کلیدی معرفی میکند.
برای انجام این مهم،ابتدا به منظور فراهم نمودن اطلاعات اساسی درباره ساختار تولید و مصرف اقتصاد ایران،از جدول داده-ستانده متقارن سال 1380 اقتصاد ایران و ماتریسهای ساخت و مصرف آن استفاده شد و با محاسبه پیوندهای پسین و پیشین از روش IO ، EC و DEA بخشهای کلیدی اقتصاد ایران شناسایی گردید.
با در نظر گرفتن پیوندهای پسین و پیشین بر مبنای الگوی LDM و GSM بخشهای محصولات برق،آب،توزیع گاز طبیعی و خدمات مربوط به آنها،صنایع تولید چوب و محصولات چوبی،صنایع تولید کاغذ و محصولات کاغذی،چاپ و انتشار،صنایع مواد و محصولات شیمیائی،لاستیکی و پلاستیکی به جز فرآوردههای نفتی،صنایع شیشه و محصولات شیشهای و سایر محصولات کانی،صنایع فلزات اساسی،صنایع تولید ماشینآلات با کاربرد عام،بخشهای کلیدی اقتصاد ایران از روش IO به شمار میروند."