چکیده:
تعیین میزان نقدینگی مورد نیاز بانک از جمله مهم ترین فعالیت مدیران آن است. عدم دسترسی سریع به وجوه نقد با هزینه و در زمان مناسب، بانک را با ریسک نقدینگی مواجه می کند. در این راستا وظیفه مدیر مالی بانک استفاده از انواع روش ها و مدل های علمی پیش بینی نقدینگی است تا با توجه به تحولات محیطی مدیریت نقدینگی مناسبی اعمال کند.این مقاله با هدف ارائه مدلی مطلوب برای اندازه گیری ریسک نقدینگی در نظام بانکداری بدون ربای ایران، پس از تعیین متغیرهای موثر بر ریسک نقدینگی، اهداف و محدودیت های ساختاری و آرمانی مدل، از رویکرد برنامه ریزی آرمانی استفاده می کند. بدین منظور با پیش بینی نقدینگی سال 1389[1]، جهت اندازه گیری ریسک نقدینگی، نقدینگی حاصل از مدل و نقدینگی واقعی طی سال های 1386 تا 1389با هم مقایسه شده است. این مقایسه می تواند کمبود یا مازاد نقدینگی بانک را نشان دهد. نتایج حاکی از آن است که کلیه اولویت ها و اهداف تعریف شده از سوی مدیران بانک به طور کامل تامین شده است. به عبارت دیگر، اهداف مورد نظر مدیران با توجه به محدودیت های ساختاری بانک برآورده می شود؛ درصورتی که تخصیص منابع در بانک براساس مدل پیشنهادی باشد. [1]. تا زمان تدوین نهایی این مقاله هنوز اطلاعات مالی بانک برای سال 1389 به طور کامل بر روی تارنمای بورس که اطلاعات شرکت های بورسی را منتشر می کند، موجود نبود.
خلاصه ماشینی:
در ایـن راسـتا، ایـن تحقیق با هدف ارائه یک مدل مطلوب اندازهگیری ریسک نقدینگی در نظام بانکداری بـدون ربای ایران (نمونه : بانک ملت )، پـس از تعیـین متغیرهـای تأثیرگـذار بـر ریسـک نقـدینگی ، اهداف و محدودیت های ساختاری و آرمانی مدل، بـرای انـدازهگیـری ریسـک نقـدینگی از رویکرد برنامه ریزی آرمانی استفاده و به دنبال پاسخ به این سـؤالهـا اسـت : آیـا مـی تـوان از برنامه ریزی آرمانی برای اندازهگیری ریسک نقدینگی در بانک ملـت اسـتفاده کـرد؟ در ایـن مدل عوامل مؤثر بر ریسک نقدینگی در بانک ملت کدام است ؟ در این مدل اولویـت عوامـل مؤثر بر ریسک نقدینگی در بانک ملت چگونه است ؟ بدین منظور پس از پیش ی نیب نقدینگی سال ١٣٨٩، جهت اندازه گیـری ریسـک نقـدینگی ، نقدینگی حاصل از مدل و نقدینگی واقعی طـی سـالهـای ١٣٨٦، ١٣٨٧، ١٣٨٨ و ١٣٨٩ بـا هم مقایسه شده است .
قابل توجه است برای تعیین ضریب اهمیـت به پیشنهاد خبرگان به امتیازبندی برنامه عملیاتی بانک مصوب شـورای راهبـردی بانـک ملت رجوع شد که بدین ترتیب ضرایب اهداف در تابع هدف به شرح ذیل است : جدول ٢: متغیرهای انحرافی ردیف اهداف تعیین شده ضریب اهداف در تابع هدف انحراف مثبت از اهداف (over achivement) انحراف منفی از اهداف (under achivement) 1 حداکثرسازی سود 0/279 d 1+ d 1- 2 نقدینگی 0/201 d 2+ d 2- 3 ارتقا سهم بانک از حجم نقدینگی کشور 0/163 d 3+ d 3- 4 محدودیت نسبت تسهیلات به سپردهها 0/156 d 4+ d 4- 5 رشد برخی از اقلام ترازنامه 0/106 d 5+ d 5- 6 محدودیت کفایت سرمایه 0/072 d 6+ d 6- 7 کاهش حجم سرمایه گذاری در دارایی های ثابت 0/022 d 7+ d 7- ٨.