چکیده:
درهم تنیدگـی متون، حاصـل رویکرد زبان شناختی به ادبیات و نقد متن محور است. قیصر امین پور شاعر متعهد و نام آشنای ایران به اشکـال گوناگون، تحت تاثیر قرآن کریم قرار گرفته است. این تاثیرپذیری گاه از مضـمون و محـتوا، و گاه در الفاظ و فنون بیانی قرآن، صورت پذیرفته است. در شعر امین پور انواع گوناگون اقتباس از جمله: تلمیح، تحلیل، اثرپذیری واژگانی، اثرپذیری گزاره ای و... ملاحظه می-شود. علاوه برگونه های مختلف اقتباس، آرایه ی ایهام تناسب با تاثیر پذیری از آموزه های قرآنی، در شعر این شاعر حضوری چشمگیر دارد. قیصر از این آرایه ها بیشتر به منظور بیان رساتر دردها و رنج های انسان معاصر که از معنویات دور گشته، استفاده نموده است. اثرپذیری امین پور از قرآن کریم با چنان ظرافتـی همـراه است که پی بردن به اصـل و ریشـه ی سروده هـایش اغلب کاری دشـوار بوده، و نیازمند دقت و تامل فراوان می باشد. پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت واکاوی شیوه های اثرپذیری قیصر امین پور که در مباحث زبان شناسی نوین از آن به عنوان ((بینامتنی)) یا ((تناص)) یاد می شود.
خلاصه ماشینی:
(2) شاعر باز هم در جای دیگر به شیوهی ایهام، اینگونه از قرآن کریم بهره می گیرد: ای حسن یوسف، دکمهی پیراهن تو دل میشکفد، گل به گل از دامن تو (دیوان دستور زبان عشق:30) در این بیت (حسن یوسف) میتواند در دو معنا به کار رود: 1_ صورت زیبای حضرت یوسف (ع) 2_ گلی زیبا و خوشبو کلمهی (پیراهن) در معنای بیرونی و تلمیحی اشاره به پیراهنی دارد که در داستان حضرت یوسف (ع) موجب بینا شدن حضرت یعقوب (ع) گردید و با کلمه (یوسف ) تناسب دارد.
4_2_5- داستان حضرت اسماعیل (ع) امینپور با سرزنش خویش و انتقاد از کسانی که پس از شهیدان، دین آنها را به خوبی ادا نکردهاند و عمر را به بیهودگی به سر برده اند، به ماجرای حضرت اسماعیل (ع) و قربانی شدن او به امر خدا گریز میزند، و این داستان قرآنی را در خدمت اندیشههای روزمره درمیآورد: عمری بجز بیهوده بودن سر نکردیم تقویم ها گفتند و ما باور نکردیم در خاک شد صد غنچه در فصل شکفتن ما نیز جز خاکستری بر سر نکردیم حتی خیال نای اسماعیل خود را همسایه با تصویری از خنجر نکردیم (مجموعه کامل اشعار: 392) آن گونه که پیداست، داستان متعارف و آشنای حضرت اسماعیل (ع) در قرآن کریم، الهام بخش شاعر در سرایش سرودهی فوق بوده است.