چکیده:
اولین و مهمترین گام در انجام پروژه طرح پخش سیلاب، مکانیابی مناطق مستعد برای پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفرههای زیرزمینی است. در این راستا استفاده از سامانههای اطلاعات مکانی (GIS)، برای تعیین مناطق مستعد پخش سیلاب بدون استفاده از سامانه تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM) مقدور نیست. در این پژوهش ابتدا نه شاخص شامل شیب، ارتفاع، هدایت الکتریکی، قابلیت انتقال، ژئومورفولوژی، کاربری اراضی، تراکم شبکه زهکشی، زمینشناسی و ضخامت آبرفت که در مکانیابی پخش سیلاب موثرند با استفاده از نرمافزار Arc GIS تبدیل به لایههای اطلاعاتی شده و پس از آن کلاسبندی شدند. سپس با روش خوشهبندی خاکستری (GCA)، تمام دادههای ناقص یا گسسته به اعداد خاکستری برای بالا بردن کیفیت تحلیل و ارزشگذاری (وزندهی) اطلاعات و داده ها تبدیل شدند. همچنین برای بالا بردن دقت پهنهبندی و تحلیل مقایسهای، از دو روش تحلیل سلسلهمراتبی ـ فازی (AHP) و روش خوشهبندی خاکستری (GCA) استفاده شد. درنهایت بر اساس هر روش، نقشه نهایی حوضه تهیه و به پنج کلاس کاملا مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب، کاملا نامناسب پهنهبندی شد. نتایج حاصله نشان می دهد که روش خوشهبندی خاکستری در مورد پهنهبندی مناطق مستعد پخش سیلاب، دقیق تر از روش تحلیل سلسلهمراتبی ـ فازی (FAHP ( بوده و همچنین نتایج حاصل از کاربرد این دو روش، نشاندهنده قرارگیری مناطق مستعد در واحدهای کواترنری PLQb، Qscg، Qgsc، Qb، Mm-1، Qc2 است.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش مکانیابی پخش سیلاب با تأکید بر منطق روش سیستم خاکستری،به ویژه روش تحلیل و خوشهبندی خاکستری )ACG( 1و فرایند سلسلهمراتبی تحلیل فازی در محیط SIG 2مورد نظر است.
)TSG(yroehT metsyS yarG همانند مجموعههای فازی و خاکستری،شیوهای ترکیبی در به کارگیری روشهای تصمیمگیری چندمعیاره،از دادههای ناقص یا گسسته برای افزایش دقت مدلسازی استفاده کرد؟در این پژوهش با هدف مقایسۀ مدل ترکیبی )PHAF( 1با مدل جدید تحلیلگر خاکستری در تصمیمگیری انتخاب مکانهای مستعد برای پخش سیلاب،بر اساس انتخاب مؤثرترین معیارها،شناسایی کاربردیترین مدل و همچنین معرفی یک تحلیلگر نوین دادهها،با عنوان تحلیلگر دادههای ناقص یا ناپیوسته با روش تحلیلگر خاکستری،از روش سیستم خاکستری استفاده شده است.
در این پژوهش،به کارگیری نظریه سیستم خاکستری و مقایسۀ آن با مدل ترکیبی فرایند سلسلهمراتبی تحلیل PHA 2و فازی yzzuF)PHAF( در بخش آب و خاک،به منظور مکانیابی و شناسایی مکانهای متسعد برای پخش سیلاب انجام گرفته است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با استفاده از روابط(7)و(8)تهیه نقشههای کلاسهای پنجگانه به صورت اندیس مربوط به هر طبقه جهت شناسایی منطقه مورد مطالعه بر اساس اعداد خاکستری کلاسهای درجه 1 تا درجه 5 که با تحلیل خوشهبندی خاکستری از سیستم خاکستری در محیط SIG تهیه شده است.
به سخن دیگر،استفاده از منطق فازی و تحلیل خوشهبندی خاکستری،خصوصیات گسستگی معیارهای محیطی و دادهها را برطرف میکند و در نهایت،نتایج حاصل از کاربرد دو روش مورد استفاده در پژوهش حاضر،نشان میدهد که بر اساس معیارهای مذکور، مناسبترین روش برای اجرای پروژۀ مکانیابی عرصههای مناسب برای پخش سیلاب،روش فازی در کنار روش خاکستری است؛زیرا روش فازی از معیارهای مورد استفادۀ توابع عضویت فازی استفاده میکند؛ولی ACG ،توابع اعداد خاکستری را برای به دست آوردن وزنهای دقیق و صحت دادههای محاسبه شده مورد استفاده قرار میدهد."