چکیده:
ابن ابیالحدید از شخصیتهای درخشان علمی قرن هفتمهجری است، مهمترین اثر او
شرح نهجالبلاغه است که یکی از شرحها ی عالی بر این کتاب شریف محسوب میگردد.
دانش گسترده، تساهل و تسامح فوقالعاده و استفاده مؤلف از منابع پیشین و کتابهای
ارزشمندی که بسیاری از آنها اندکی پس از نگارش آن شرح، در هجوم مغولان نابود گردید، به
ارزش این اثر افزوده است. در این مقاله، سیر زندگانی، فعالیتهای علمی، گرایشهای مذهبی و
سیاسی ابن ابیالحدید و شیوه کار وی از دیدگاه یکی از محققان غربی و از نویسندگان مقالات
دایرةالمعارف اسلام، تجزیه و تحلیل شده است.
خلاصه ماشینی:
"ابن ابیالحدید از شخصیتهای درخشان علمی قرن هفتمهجری است، مهمترین اثر او شرح نهجالبلاغه است که یکی از شرحها ی عالی بر این کتاب شریف محسوب میگردد.
با این همه، نام دیگری نیز برای پدرش ذکر میشود؛ برطبق نوشته روضات الجنان، نام پدرش ابوالحسن حماد الدین محمد بن محمد است نه، هبة الله (در صفحه پایانی جلد چهارم نهجالبلاغه، که در سال 1329ه در قاهره منتشر شده، نسب وی این گونه آمده است: ابن هبهالله بن محمد بن محمد ابیالحدید) پدرش قاضی بود.
بروکلمان، تنها اطلاعاتی درباره پنج اثر علمی ابن ابیالحدید ارائه میدهد که عناوین آنها با پارهای اطلاعات دیگر، از این قرار است: 1.
(استفاده از چاپ جدید این کتاب که محمد ابوالفضل ابراهیم آن را در بیست جلد در قاهره منتشر کرده آسانتر است) مؤلف برای این اثر بیش از پنج سال زمان صرف کرده است.
2. نگارش مهمترین کتاب ابن ابیالحدید، قبل از تصرف بغداد به دست مغولان بوده و حتی اگر وی، بعد از تصرف این شهر وفات یافته باشد، فرصت تغییرات لازم در ارتباط با تصرف بغداد را نیافته است، زیرا که در شرح خطبه 128 چنین مینویسد که مغولان هرگز موفق به تسخیر بغداد نخواهند شد.
البته باید در نظر داشت که از جهاتی نیز اندیشه وی با جاحظ متفاوت است، از جمله در مورد تفضیل علی و ابوبکر، در این خصوص، جاحظ در کتاب العثمانیه مفصل بحث نموده است و ابن ابیالحدید در سراسر کتاب شرح نهجالبلاغه، برخلاف آن اظهار عقیده کرده است."