چکیده:
التون دانیل از نسخه شناسان تاریخ بلعمی است. وی در این مقاله با تطبیق نسخ متعدد
دو اثر معروف در تاریخ اسلام (تاریخ الرسل و الملوک طبری و ترجمه آن مشهور به تاریخ
بلعمی) با روشی معرفت شناختی، می کوشد ابعاد جدیدی از تاریخ نگاری اسلامی را نشان
دهد. وی با استناد به نمونه های متعدد و متنوع شکلی و محتوایی که بلعمی در متن طبری
وارد کرده است سعی در اثبات این فرضیه دارد که تاریخ بلعمی نه تنها یک ترجمه صرف
نیست، بلکه از دیدگاه تاریخ نگاری کتابی بسیار ارزشمند است که حاصل بینش تاریخ نگری
بلعمی و برآمده از تفکر ایدئولوژیک وی می باشد. به علاوه، می توان از منظر بلعمی به
فهمی بهتر و شناختی بیشتر از تاریخ نگاری طبری رسید. وی در نهایت این نکته را متذکر
می گردد که پژوهشگر تاریخ اسلام باید در نسبت دادن محتوای منابع به مؤلفان اصلی با
احتیاط های عالمانه برخورد کند و از خوش بینی بپرهیزد.
خلاصه ماشینی:
")36 در حالی که هیچ نشانه ای وجود ندارد که بلعمی این عبارات را از کدام منبع عربی دیگری گرفته (او مبادرت به این کار را در موارد دیگر اعتراف می کند) یا هیچ دلیل روشنی وجود ندارد که چرا او صفحاتی را به زبان عربی به اثری افزوده که به قصد یک اثر فارسی تدوین شده است، آیا چنین مواردی را باید به عنوان مثال هایی از افتادگی محتمل در متن های موجود طبری دانست که به وسیله بلعمی یا دیگر نسخه پرداران آشنا با نسخه های خطی وقایع نامه طبری که امروزه از بین رفته، اضافه شده است؟ سؤال این است که چرا بلعمی مطالب عربی بیشتری از جانب خود به متن اضافه کرده است؟ آیا می توان به سادگی آن را به دلایل زیبایی شناختی (هنری) دانست؟ یا دلایل باریک بینانه تری نیز وجود دارد؟ حل کردن این مشکل، فوق العاده دشوار است.
جدای از مشکلات متنی که حل آن ها بدون دانستن مندرجات (محتویات) دقیق نسخه های خطی طبری که بلعمی در اختیار داشته است غیر ممکن است، می توان با اطمینان بیشتر به حوزه ای توجه کرد که تفاوت بین متن ها ناشی از حرفه تاریخ نگاری حقیقی است نه صرفا اشتباهات انتقال نسخ خطی یعنی برای نمونه، مواردی که بلعمی صریحا و دقیقا به آن چه طبری گفته است اشاره می کند، اما سپس به مخالفت با آن می پردازد."