چکیده:
هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقهبندی عوامل تاثیرگذار بر بروز خشونت خانگی فیزیکی علیه زنان در کشورهای حوزه مدیترانه شرقی در قالب یک مرور نظام مند بود. روش: جست وجوی الکترونیک در پایگاه های اطلاعاتی و مجموعه مجلههای PubMed، EMBASE، Web of Knowledge (ISI)، PsycInfo، Index Medicus for the Eastern Mediterranean Region (IMEMR)، Ovid، Global Health، IranMedex، SID و IranDoc و کتابخانه Cochrane و تمامی پایگاههای Science Direct، Elsevier، Proquest و Magiran از تاریخ 1949 میلادی تا تاریخ 30 دسامبر 2011، بدون اعمال محدودیت زبان و جست وجوی دستی با استفاده از فهرست منابع پژوهش های انتخابشده و مستندات طرح «تدوین سند ملی مقابله با خشونت خانگی» انجام شد. معیارهای ورود بررسیها به پژوهش حاضر عبارت بود از: 1- پژوهش کمی باشد؛ 2- جامعه پژوهش زنان غیرباردار با دستکم یکبار تجربه زندگی مشترک باشد؛ 3- پژوهش در کشورهای حوزه مدیترانه شرقی انجام شده باشد؛ 4- به عوامل خطر/ تعیینکننده/ پیشبینیکننده/ تاثیرگذار در بروز خشونت خانگی فیزیکی علیه زنان در یکی از سه حوزه افراد خشونتدیده (زنان)، افراد خشونتگر و جامعه پرداخته باشد؛ 5- هر سه معیار 3-1 و دستکم دو مورد از معیار های 10- 4 از معیارهای فهرست ارزیابی نقادانه (CACL) را دارا باشد. ارزیابی نقادانه با استفاده از فرم از پیش طراحیشده، بهوسیله دو نفر به صورت جداگانه انجام شد. با استفاده از نرم افزار استاتا، ناهمگونی میان پژوهش ها با آزمون Q کوکران بررسی شد و با توجه به نتیجه آن از مدل تصادفی برای استخراج نسبت شانس مشترک استفاده شد. وجود سوگیری انتشار با آزمون همبستگی رتبه بگ و روش رگرسیون اگر ارزیابی شد. برای نمایش گرافیکی داده ها نیز از نمودارهای انباشت و قیفی استفاده شد. یافتهها: بر پایه فراتحلیل، برخورداری زنان از تحصیلات دانشگاهی، عامل محافظتکننده و اشتغالنداشتن زنان به کار درآمدزا، عامل خطر برای قرارگرفتن در معرض خشونت فیزیکی بود. نتیجهگیری: عوامل بسیاری در سه سطح فرد خشونتدیده، عامل خشونتگر و ویژگی های خانوادگی/ اجتماعی در بروز خشونت خانگی فیزیکی علیه زنان کشورهای حوزه مدیترانه شرقی نقش دارند که شباهت های قابل توجهی با عوامل شناختهشده در سایر کشورها دارند.