چکیده:
شعر حادثه ای است که در زبان روی می دهد؛ درحقیقت شاعر با شعر خود عملی در زبان انجام می دهد که خواننده میان زبان شعری او و زبان روزمره و عادی تمایزی احساس می کند. زیبایی شعر در گرو هم نوایی و هماهنگی میان عناصر شعری است و یکی از راه های ایجاد این هم گونی و هم سنگی ساختار آوایی شعر است. فرمالیست ها و ساخت گرایان بر این باورند کهاساس شعر ساختار آن است و در بررسی های ساختاری روساخت اثراهمیت بیشتری دارد.
در این مقاله به بررسی روساخت (ساختار آوایی) و دسته بندی دقیق همه روش های تشکیل دهنده این ساختار در شعر قیصر امین پور پرداخته شده و به آرایه هایی که در شکل گیری ساختار آوایی نقش داشته اند اشاره شده است. امین پور یکی از شاعران معاصر است که اشعاری در قالب کلاسیک و نیمایی دارد. او با استفاده از امکانات متعدد زبانی توانسته جنبه موسیقایی شعرش را تقویت کند. ساخت آوایی که در سه سطح توازن آوایی، توازن واژگانی و توازن نحوی نمود می یابد، در شعر امین پور بسیار مورد توجه است؛ وی با نگاهی ویژه به امکانات اجزای مختلف تشکیل دهنده کلام ـ از واج تا جمله ـ جنبه زیبایی شناسیک و هنری شعرش را برجسته کرده است. کاربرد آرایه های گوناگون زبانی مانند انواع روش های تکرار، تسجیع، تجنیس و استفاده از عناصر ایجاد موسیقی (بیرونی، درونی و کناری و...) بر زیبایی ساختار آوایی شعر قیصر افزوده است.
Poetry is an event that happens in language. In fact، the poet in his poetry works with language and the reader understands the difference between his poetic language and the common language. The Purpose of the poem is to create harmony among its different elements and one way to establish this harmony is through the phonetic structure of poetry. The Formalists and structuralists believe that the basis of poetry is its structure and in their structural studies they give more importance to the phonetic structure.In this article attempt is made to investigate the phonetic structure and the classification of all methods of forming this structure in the poetry of QaysarAminpour as well as the literary devices that shape the phonetic structure. Aminpour is one of the contemporary poets that adopts a classical form and is one of the followers of Nima. He uses the multiple language possibilities to add to the music of his poetry. The phonetic construction in Aminpour’s poetry has three levels: phonetic balance، lexical balance and syntactic balance. He looks at the special features of different components forming the word—phoneme to sentence—and creates artistic beauty in his poetry. He applies various techniques، such as repetition، rhyme، and pun to add to the beauty of the phonetic structure of the poems.
خلاصه ماشینی:
"ساخت آوایی که در سه سطح توازن آوایی،توازن واژگانی و توازن نحوی نمود مییابد،در شعر امینپور بسیار مورد توجه است؛وی با نگاهی ویژه به امکانات اجزای مختلف تشکیلدهندۀ کلام-از واج تا جمله-جنبۀ زیباییشناسیک و هنری شعرش را برجسته کرده است.
در این جستار تلاش شده است ساختار آوایی شعر قیصر امینپور مورد بررسی همهجانبه قرار گیرد و زیباییهای حاصل از تکنیکها و ظرافتهای بهکار گرفته شده از سوی شاعر در ساختار واکها،هجاها،واژگان و جملات-که عمدۀ اجزای تشکیلدهندۀ روساخت شعر به حساب میآیند-نشان داده شود.
قلمرو پژوهش مجموعههای شعر قیصر امینپور عبارتاند از:دستور زبان عشق،آیینههای ناگهان،گلها همه آفتابگردانند و تنفس صبح که در این مقاله برای تعیین جایگاه ساختار آوایی در زیبایی شعر قیصر،به تدقیق در تمامی دفترهای شعریاش-چه کلاسیک و چه نیمایی- پرداخته شده است.
لیلایی تو را همه مجنون کوه و دشت/باد دوندگی و غزال رمندگی(همان:46) هرچه روزی آرمان پنداشت حرمان شد همه/هرچه میپنداشت درمان است عین درد شد (همان:48) باید به جای شاید و آیا بیاورم/فکری به حال گرچه و اما کنم ولی(همان:228) بهطورکلی میتوان گفت قیصر امینپور استفادۀ برجستهای از واجها کرده و بهعنوان شگردی زبانی به این امر نگریسته است؛بهگونهای که واجهای هماهنگ در شعر وی بسیار محسوساند.
رویهمرفته،میتوان نقش انواع تکرار را در ساختار آوایی شعر قیصر امینپور بسیار پررنگ دانست که به یکی از مهمترین عناصر زیباییآفرینی در شعر او تبدیل شده و به موسیقی شعرش کمک شایانی کرده است.
این جستار همچنین نشان داده است که استفاده از انواع جناسها و سجعها و آرایههای لفظی دیگر که به ایجاد نوعی ریتم و هارمونی کمک کرده و باعث تحکیم ساختار آوایی و افزایش موسیقی کلام میشود، بسامد بالایی در شعر قیصر دارد."