چکیده:
در 14 بهمن ماه 1314 شرکت ICM از فعالیتهای تولیدی و تجاری فرش خلع ید شد و بهدستور دولت وقت، کلیه اختیارات و امتیازات آن به شرکت سهامی فرش ایران واگذار شد. از این تاریخ به بعد شرکت سهامی فرش جای کمپانیهای انگلیسی را در عرصه طراحی، تولید و تجارت فرش گرفت و طی قریب به 80 سال فعالیت، به پشتوانه تجارب این دوره متمادی، ضمن تلاش در راستای طراحی و تولید فرش، به حفظ ارزشهای سنتی از جمله طرحهای ارزشمند و شیوههای اصیل رنگرزی و بافت همت گمارده است.شرکت سهامی فرش با فعالیت در بیش از500 روستا و 100شهر امروزه بهعنوان بزرگترین مجموعه فعال در زمینه فرش دستباف، بیش از 10 هزار نیروی ماهر را تحت پوشش دارد و در کنار تولید به آموزش و پژوهش، آموزش و ترویج صنعت فرش، تربیت نیروهای ماهر، تولید و تامین مواد اولیه، حفظ روندهای سنتی تولید فرش، احیا و بازسازی نقوش قدیمی، کنترل کیفیت و بهبود روشها و ایجاد اشتغال مولد در عرصه فرش میپردازد. واحد طراحی شرکت سهامی فرش با بیش از 70 سال تجربه و به کمک مجربترین طراحان نقشه فرش، بزرگترین واحدطراحی فرش در کشور است که گنجینهای از نقوش فرش را که بالغ بر 2000 طرح مادر از تمامی مناطق کشور است، در اختیار دارد. از جمله فرشهای پرآوازهای که طی سالهای اخیر توسط این شرکت بافته شده است میتوان به فرش عمان با مساحت 4343 متر مربع، فرش ابوظبی با مساحت6000 متر مربع و فرش ارمنستان با مساحت 71 متر مربع اشاره کرد.گفتوگوی پژوهش هنر با استاد محمدرضا عابد، مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران و عضو انجمن علمی فرش، پیرامون اوضاع کنونی فرش دستباف و نقش و عملکرد این شرکت در مدیریت تولید و توجه به ابعاد فرهنگی و جهانی آن است.
خلاصه ماشینی:
"همکاری و ارتباط صنعت و دانشگاه در زمینه فرش نیز با توجه به مشکلاتی که در این زمینه داشتیم، برای اولین بار از سوی اینجانب مطرح شد و درخواست کردیم تا دولت هم وارد شده و مثلث ایجاد شود تا این ارتباط شکل بگیرد در مجموعه تولیدکنندگان فرش، هر از چند گاهی خلاقیتها و ایدههای جذابی بروز میکند که از بعد کارآفرینی، تولید فرشهای ویژه، کسب اعتبار جهانی و غیره میتواند برای فرش کشور ارزش آفرین باشد.
مگر هنر فرش در مقایسه با سایر هنرها در کشور چه کمبودهایی دارد و غیر از این است که از جایگاه فرهنگی و جهانی منحصر به فردی برخوردار است؟ با تداوم این روند، چه تعداد از فرزندان ما بهکار طراحی و بافت فرش خواهند پرداخت و سرنوشت این هنر صنعت ایرانی چه خواهد شد؟ فکر میکنم که مشارکت و همراهی رسانهها میتواند فضای موجود را بهمرور زمان تغییر دهد و آن چه را که شما بهدرستی فرهنگ فرش نام نهادید و برآیند همه ابعاد فرهنگی، اقتصادی، هنری و اجتماعی فرش است، احیا و بازآفرینی کند.
بهطور مثال اگر با ورود رایانه و نرمافزارهای ویژه طراحی، روند کار سرعت مییابد و هزینهها کمتر میشوند، چه اشکالی دارد که ضمن حفظ سنتهای پیشین، طراحان بزرگ فرش را با این روشها آشنا سازیم تا در روند اجتنابناپذیر احاطه این فناوری به هنر طراحی، حداقل از طریق فعالیت هنرمندان پخته و صاحب سبک، آسیبهای هویتی و هنری در زمینه طرح و نقش به حداقل برسد؟ این کار نیازمند بررسی است و پیوند میان ساختارهای سنتی و مدرن با توجه به ماهیت آنها کمی دشوار است."