چکیده:
طرح مسئله: سلامت از جمله شاخص های ملی است که متاثر از متغیرهای کلان اقتصادی می باشد و هر یک از متغیرهای اقتصاد کلان به نوعی بر آن تاثیر می گذارند. در این مقاله ضمن مروری بر مباحث نظری درباره ارتباط متغیرهای اقتصاد کلان با سلامت، رابطه متغیرهای مزبور را بر دو شاخص سلامت، شامل امید به زندگی در بدو تولد و نرخ مرگ و میر کودکان زیر پنج سال آزمون می کنیم.
روش: در این پژوهش از روش اقتصادسنجی و الگوی VECM استفاده می شود.
یافته ها: متغیرهای بیکاری، تورم، موازنه پرداخت ها و ضریب جینی، رابطه معکوس معنی داری با سلامت داشته اند و متغیرهای مخارج سلامت و مخارج دولتی، اثر مثبت و معنی داری بر برونداد بخش سلامت به جای گذاشته اند.
نتایج: سلامت، مستقل از متغیرهای اقتصاد کلان نمی باشد و هر یک از متغیرهای کلان به نوعی بر آن تاثیر می گذارد؛ لذا مقتضی است که نگاه برنامه ریزان اقتصادی در کشور به گونه ای باشد که برنامه های سلامت و بهداشت و رفاه عمومی کشور، هماهنگ با سایر سیاست گذاری های بخش اقتصاد کلان صورت گیرد.
خلاصه ماشینی:
"شاخصهای بهداشتی نیز بهبود یافتهاند و به عنوان مثال شاخص امید به زندگی از 60/1 در سال 1359(سازمان مدیریت و برنامهریزی،1387)به 71 سال در سال 1385 (WHO,2006) افزایش یافته،شاخص نرخ مرگومیر کمتر از 5 سال نیز از 109 مورد در سال 1359 به 34 مورد در سال 1385(مرکز آمار ایران،1386)کاهش یافته که بیتردید تغییرات به وجود آمده در بخش سلامت و شاخصهای خروجی آن متأثر از سیاستها و برنامههایی بوده که در سطح کلان اقتصاد صورت گرفته است.
معادلۀ شمارۀ(2)توسط بانک جهانی در سال 2000 (Cawley & Kosali,2000) و همچنین توسط یی (Yee,2001) )جهت بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر نرخ مرگومیر در سنین مختلف مورد استفاده قرار گرفته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) H jt بیانگر نرخ مرگومیر در سنین مختلف، E jt معیار تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی شامل بیکاری،تورم،تراز پرداختها،ضریب جینی،کسری بودجه و بدهی دولت،مخارج عمومی دولت،تولید ناخالص داخلی، X jt بردار تغییرات الگو و همچنین ؟؟؟ ضریب تعدیل در الگوی تعمیم یافته میباشد.
مدل سوم میزان تأثیرگذاری متغیرهایی که در توزیع نقش دارند بر روی شاخص امید به زندگی به عنوان متغیر بخش سلامت بررسی شده است،متغیر موهومی در این برازش برای سالهای تعدیل اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است و دلیل آن توجه بیشتر به سیاستهای رشد محور و توجه کمتر به سیاستهای توزیعی در طول این سالهاست.
ضریب متغیر موهومی برای سالهای اجرای سیاست تعدیل اقتصادی نشان میدهد که اجرای این سیاستها در بخش سلامت با اثرات مثبتی همراه بوده و در مجموع به افزایش امید به زندگی و کاهش مرگومیر کودکان انجامیده است."