چکیده:
سبک زندگی، از جمله مفاهیم رایج در علوم اجتماعی است که در مقام معرفی برخی از واقعیتهای فرهنگی جامعه بهکار میرود. تلقی «سبک» بهعنوان شیوه، الگو، آیین، راه و رسم، نظم، قاعده و بهتعبیر برخی داستان زندگی در فرایندهای جاری و پویشهای مکرر و تجدیدشونده، با فضای فرهنگی و اندیشهای جامعه ما تناسب بیشتری دارد. سبک در مقام تحقق امری ترجیحی، تعینی، تجربی، تراکمی، نهادینه، تاریخی و میاننسلی است. در مقام استقرار و برای نسلهایی که بدان ارجاع میدهند، ماهیت قاعدهای، هنجاری، توصیهای و مناسکی دارد. در سطح فردی و روانشناختی، گاه از آن به منش، تیپ روانی و شخصیتی و عادتواره تعبیر میشود. در هر جامعه، معمولا تنوعی از سبکها و خردهسبکها به اعتبارات مختلف رواج دارد. برخی سبکها به دلیل عمومیت و ارجاع جمعی، کلان الگو شمرده میشوند. مفهوم سبک به لحاظ گسترده معنا، تقریبا همه عناصر و مؤلفههای عینی و نمادین را دربر میگیرد، اگرچه غالبا به جلوههای رفتاری و نمودهای عینی تقلیل یافته و تعریف میشود. امروزه رسانههای جمعی، یکی از مجاری مهم و در مواردی بیبدیل، در فرایند انتقال، تثبیت، تغییر، توجیه و حتی تولید سبکهای زندگی شمرده میشوند و این گفتوگو به این موضوع میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"به بیان تفصیلی، رسانه ملی بهویژه تلویزیون، میتواند از طریق مشارکت در اقدامات ذیل، جامعه اسلامی را در نیل به اهداف فرهنگی و الگوسازی و الگوبخشی زیستی مساعدت کند: ارتقای سطح آگاهی عموم از جایگاه و اهمیت فرهنگ دینی، متبلور ساختن عقاید و اخلاقیات دینی در قالب برنامههای مختلف؛ توسعه و بسط معانی و فرآوردههای نمادین برگرفته از منابع دینی به قلمروهای گوناگون زندگی؛ برجستهسازی آموزهها و ارزشهای دینی و معنویت ناشی از دین، بهعنوان مبنایی برای سامان دادن به برنامهها و سیاستهای عام حیات جمعی؛ آمادهسازی افراد متناسب با نیازها و الزامات جامعه دینی؛ توسعه و تعمیق فرایند جامعهپذیری دینی افراد از طریق تلاش مستقیم و غیرمستقیم در درونی ساختن باورها، ارزشها، هنجارها، نگرشها، احساسات، آداب دینی و توأم ساختن آنها با مؤلفههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی؛ مشارکت ضمنی در تقویت اعتقادات و اخلاقیات دینی در قالب برنامههای مختلف؛ تقویت انگیزه افراد در گرایش به مذهب و تقید به اخلاقیات و آداب دینی؛ بازتولید و تقویت هویت مذهبی؛ بازخوانی و برانگیختن مستمر سطوح ناخودآگاه ذهنیت مؤمنان و فعال ساختن سطوح خودآگاه و افزایش درجه حساسیت آنها نسبت به موضوعات مختلف؛ امکاندهی به رشد و تقویت روابط درونمتنی میان نهادهای دینی با یکدیگر و این نهادها با سایر نهادهای اجتماعی؛ معرفی الگوها و سبکهای زندگی اقتباسشده از دین یا دارای مؤیدات و مرجحات دینی؛ آگاه ساختن مؤمنان از سایر فرهنگها، الگوها و سبکهای زیستی و امکاندهی به انجام مقایسات میانفرهنگی؛ ایجاد پیوند شناختی و عاطفی میان معنویت دینی با مادیت درآمیخته با زندگی روزمره؛ ایجاد حساسیت نسبت به ابعاد فرهنگی ـ اجتماعی و مقولات و مؤلفههای جامعه سکولار و ترغیب مؤمنان به مقابله با آنها و یافتن معادلهای جایگزین؛ توجه دادن به پیامدهای سکولار شدن نهادها، روابط و فرهنگ جامعه؛ ایجاد فرصت برای تجربه کردن برخی عناصر فرهنگ غیردینی و درک آثار آنها که در اتخاذ موضع واقعبینانه مؤثر خواهد بود؛ کمک به انتقال ذهنی و احساسی افراد از جهان روزمره غفلتزا به دنیای معنوی و متعالی؛ مشروعیتبخشی، اعتباردهی و ترویج اخلاق دینی در جامعه؛ بسیج مؤمنان به جریاندهی آموزهها، ارزشها، هنجارها و گرایشهای دینی در ساحتهای گوناگون؛ تقویت مواضع مؤمنان در جامعه و ارتقای موقعیت آنان در قیاس با گروهای رقیب؛ زمینهسازی برای ایجاد انعطاف در باورها، الگوها و سبکهای زندگی سنتی مؤمنان؛ به چالش کشاندن تنگنظریها و خصیصه متحجرانه برخی باورهای سنتی و الگوها و شیوههای زیستی منسوب به دین؛ ارتقا روحیات اجتماعی برای پذیرش هزینههای معمول اقدامات فرهنگی و جامعهسازی با هدف نیل به نتایج متعالی، ارائه الگوهای مرجع با هدف هدایت مردم در دادن واکنشهای مناسب به اقتضائات محیط، توجه دادن به سیره بزرگان دین در تعامل با ارزشها و معیارهای دینی، برجستهسازی میزان اهتمام چهرههای الگویی و تیپهای مرجع به رعایت ارزشها، هنجارها و اخلاقیات دینی، مبارزه نرم با اباحیگری و تسامحات توجیهناپذیر در مواجهه با نقض و بیاعتنایی به الگوهای پذیرفتهشده، اقدام در جهت نهادی ساختن ارزشها و عادتوارهها و عرفهای ارزشی مقبول، ارائه شاخصهای کیفی برای هدایت و کنترل روند جریانیابی باورها، ارزشها، الگوها و خلقیات دینی در جامعه؛ تلاش آگاهانه در جهت نسبتسنجی میان انتظارات الگویی با رویههای موجود."