چکیده:
یکی از بهترین شاخصها در ارزیابی عملکرد فرهنگی یک نظام، الگوهایی است که هر نظام یا فرهنگ از طریق تولیدات و محصولات فرهنگی، مثل فیلمهای سینمایی ارائه میدهد. از مهمترین الگوهایی که سینمای ایران میتواند به جامعة اسلامی ارائه دهد، الگوی شخصیتی مرد و زن مسلمان است. انتظار این است که سینما با واقعبینی و شناخت برگرفته از فرهنگ اسلامی، به ارائة الگوی مناسب از شخصیت مرد یا زن بپردازد.هدف از این نوشتار، بررسی شخصیت مرد در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و تطبیق آن با فیلم سینمایی «واکنش پنجم» میباشد. بعد اسلامی این فرهنگ، از متون دینی، و بعد ایرانی آن از بررسی اشعار سعدی بهدست آمده است. همچنین برای نمونه، فیلم سینمایی «واکنش پنجم» با روش تحلیل روایت و تحلیل رمزگان جان فیسک، تجزیه و تحلیل شده است. حاصل اینکه ویژگیهای ارائهشده در این فیلم برای شخصیت مرد، نهتنها با فرهنگ اسلامی تطبیق ندارد، بلکه غالبا برخلاف آن است.
These models provided by any system or culture through its cultural products like movies are the best indexes for evaluating its cultural function. Cinemas in Iran can provide society with the personality model of Muslim man and woman as the most important models. Cinema is expected to provide a proper personality model of man or woman through its realism and knowledge based on Islamic culture. The present paper seeks to study man's personality in Islamic-Iranian culture and compare it with the personality model presented in a movie called "the Fifth Reaction". The Islamic dimension of this culture is based on religious texts and its Iranian dimension is based on Sa'di's poems. The movie "Fifth Reaction" is also analyzed using narrative analysis and John Fiske's semiotics، as an example. The results showed that the characteristics provided in this movie as a Muslim man's characteristic are not compatible with Islamic culture; rather، they are mostly in contradiction with this culture.
خلاصه ماشینی:
"مفاهیم استخراجشده از آیات و روایات دربارة شخصیت مرد قوامیت برطرف کردن نیازهای معنوی برطرف کردن نیازهای عاطفی برطرف کردن نیازهای اقتصادی برطرف کردن نیازهای جنسی آزار ندادن همسر مرد؛ ریاست خانه دعوت همسر به عبادات مستحبی مهر و محبت بیشتر به بانو دلبری بانو پرداخت نفقة زن الزام ارتباط جنسی، هر چهار ماه یک بار کتک نزدن برتری قدرت جسمی تقوا خوشرفتاری رساندن خیر به دیگران تأمین روزی حلال درنگ کردن در برطرف کردن نیاز جنسی سیلی نزدن تحت اختیار داشتن زن تهمت نزدن هدیه دادن شادکردن بانو دادن خرجی از دسترنج خود پناهگاه زنش کمک به بانو در کار خانه وسعت در زندگی دیندار بودن خوشزبانی پاکدل ناراحت نکردن بانو امر به معروف و نهی از منکر دعا کردن برای خانواده خوشخویی همدم زن بودن عدم تصرف در اموال زن اخم نکردن نگهبانی و نگهداری از زن پرهیزگاری خوشاخلاقی رفتار نیک با بانو تأمین رفاه در هم نکشیدن چهره عدم ظلم به خانواده داشتن عفت و حیا مهربانی با بانو گرامی داشتن همسر خسیس نبودن طلاق ندادن رفاه سازگاری نرمخو بودن بخشنده بودن سختگیری بیجا نکردن اصلاح امور زندگی صبر و شکیبایی اظهار علاقه به زن میانهروی غیرت بیجا نداشتن آموزش علم به خانواده به دست آوردن قلب زن کنار خانواده بودن (همنشینی) پرداخت مهریة زن داد نزدن آموزش ادب به خانواده شفقت با خانواده در هم نکشیدن چهره وسعت در زندگی گذشت از اشتباهات بانو طلاق ندادن زن صمیمیت با همسر روابط حسنه دستودلباز بودن بددل نبودن تدبیر در امور زندگی توجه به سلیقة بانو ضایع نکردن آنچه روشن است همة مفاهیمی که از روایات برداشت میشود، در یک سطح نیستند و باید مشخص گردد کدام یک اهمیت بیشتری دارند که بهتر بتوان از این ویژگیها در بررسی و نقد فیلمهای سینمایی بهره برد."