خلاصه ماشینی:
"عروه بن زبیر:به عنوان توضیحی مختصر و مفید دربارهی این شخصیت،گزیدهی نقلی از سید هاشم رسولی محلاتیدر مجلد دوم«درسهایی از تاریخ تحلیلی اسلام»را میآوریم: «عروه بن زبیر-برادر عبد الله بن زبیر و خواهرزادهی عایشه-نیز همان کسی است که برای تثبیت همان حکومتغاصبانه و موقت برادرش عبد الله بن زبیر در مکه و مدینه از انتساب هر دروغ و تهمتی نسبت به بنیهاشم باک نداشت،تا آنجاییکه ابن ابی الحدید[که از عالمان اهلسنت است]از استادش اسکافی نقل میکند که،عروه بن زبیر،از کسانی بود که از معاویهپول میگرفت و در مذمت علی(ع)حدیث جعل میکرد،و سپس از این نمونه حدیثهای جعلی که به وسیلهی کیسههای پولمعاویه شرف صدور و اجلال نزول فرموده بود!حدیث زیر را-طبق همین سندی که اینجاست[یعنی سند روایت غار حرا]-نقل میکند که زهری از عروه بن زبیر از عایشه نقل کرده که گوید: ...
وانگهی چگونه میشود که انسانهایی که رسول خدا(ص)را دیده یا صدای او را شنیده بودند و به تصریح قرآن در میانآنها مؤمن،کافر،کافر مؤمننما(منافق)،راستگو،دروغگو،عادل،فاسق،کامل و ناقص وجود داشت و در حیات رسولخدا(ص)حدیث جعلی دربارهی او و نقل از او میساختند،به محض وفات آن حضرت،همه به یکباره مؤمن،راستگو،عادل،کامل و فراتر از همه،حجت برای اسلام شوند؟گویی-العیاذ بالله-وجود پیامبر اکرم(ص)در میان آنان علت کفر،نفاق،دروغ،فسق و نقص بخشی از مردم بوده است.
به عنوان نمونه،نووی-از عالمان بزرگاهلسنت-این موضوع را از امام ابو اسحاقاسفراینی-از دیگر عالمان بزرگ اهلسنت-نقل میکند که ترجمهیآن را در زیر میآوریم: «و اما دربارهی روایتمرسل صحابی مانند سخن عایشه-رضی الله عنها:"نخستین روزنهای که از وحی به روی رسول خدا(ص)باز شد،این بود که رویای صادق میدید-"،امامابو اسحاق اسفراینی گفته است که حجت نیست و نمیتوان به آن استناد کرد."