خلاصة:
قانونگذار در قانون روابط موجر ومستاجر مصوب دوم مردادماه 1356، مواردی را که موجر با استناد به آنها میتواند از دادگاه درخواست تخلیه عین مستاجره را بنماید به صورت احصای شده، برشمرده است و در ماده 19 این قانون پیش بینی شده است که چنانچه مستاجر به هر دلیلی، دیگر نخواهد به فعالیت خود در آن محل استیجاری ادامه دهد، بتواند از دادگاه درخواست صدور حکم به تجویز انتقال منافع به غیر را داشته باشد. در مقابل شناخت این حق برای مستاجر، قانونگذار اولویتی را نیز برای موجر قایل شده تا بتواند با پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت مستاجر در قبال تخلیه، منافع مورد اجاره را به خود منتقل و آنرا تصرف نماید. هرچند رعایت این اولویت برای موجر و صدور حکم تخلیه بر مبنای آن، متفاوت از موارد تخلیه احصای شده در این قانون بوده و استثنائی بر آن محسوب میشود اما در واقع، قانونگذار با شناخت حق درخواست تجویز انتقال منافع به غیر برای مستاجر ودر مقابل رعایت اولویت برای موجر، حقوق هر دو طرف را مد نظر قرار داده و ضمن احترام به حقوق هریک، از تضییع احتمالی حقوق ایشان نیز اجتناب نموده است
ملخص الجهاز:
"در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب دوم مردادماه 1356 حتی بعد از انقضای مدت اجاره نیز،در صورتی که مستأجر به تصرفات خود ادامه دهد،استمرار رابطۀ استیجاری پذیرفته شده است حقی تحت عنوان حق کسب یا پیشه یا تجارت برای مستأجر قایل شده تا در موارد مصرح قانون،بتواند آن را دریافت دارد،حال اگر مستأجر بخواهد از این حق خود استفاده کرده و منافع مورد اجاره را به دیگری انتقال دهد ولی مالک راضی به این انتقال نباشد و نسبت به تودیع حق وی نیز اقدام نکند،مستأجر با مراجعه به دادگاه،میتواند درخواست تجویز انتقال منافع به غیر را طرح نماید تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
مبحث چهارم-رسیدگی به دعوی در دعوی مطروحه از سوی مستأجر به خواسته تجویز انتقال منافع به غیر، دادگاه به موضوع رسیدگی و در صورت احراز ارکان دعوی،حکم به تجویز انتقال منافع به غیر صادر میکند،ارکان این دعوی که از سوی دادگاه مورد بررسی قرار گیرد عبارت است از: -احراز مالکیت موجر به عنوان خوانده دعوی -احراز رابطه استیجاری فی مابین طرفین دعوی -احراز انقضای مدت اجاره -احراز شمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوب دوم مردادماه 1356 به رابطه فیمابین طرفین دادگاه با بررسی ارکان دعوی،در صورت احراز آنها،وفق ماده 19 فوق الذکر حکم به تجویز انتقال منافع مورد اجاره به غیر و تنظیم سند انتقال در دفترخانه تنظیمکننده سند اجارهنامه سابق یا دفترخانه نزدیک ملک(اگر اجارهنامه رسمی در بین نباشد) صادر و رونوشت آن را به دفترخانه مربوط ارسال مینماید و مراتب را به موجر نیز اعلام خواهد نمود،مستأجر جدید از هرحیث نسبت به تمام شرایط اجاره قائممقام مستأجر سابق خواهد بود."