خلاصة:
مسألۀ عدالت از ایده های ارزشی در تمامی نظام های حقوقی است که تحقق آن مستلزم وجود تمهیدات و تعهدات گوناگونی در جوامع انسانی است . این مهم در نظام قانونگذاری اسلامی در تمام ابعاد قانونگذاری از جمله روابط میان زوجین به بهترین نحو ترسیم گردیده است . در واقع مسألۀ عدالت در روابط زوجین به ویژه در حوزه روابط مالی، از ابداعات حکیمانه قانونگذار اسلامی است ؛ چراکه در این نظام، عدالت درون خانه ای با دو رویکرد متفاوت مطرح میگردد. رویکرد اول تساوی حقوقی به صورت فراجنسیتی و براساس تساوی در هویت انسانی است و رویکرد دوم موازنۀ عادلانه در تقسیم وظایف بر مبنای جایگاه جنسیتی افراد در خانواده میباشد. هدف نوشتار حاضر این است که با رویکردی غیر منفعلانه و نگرشی فرافقهی ، آیات پیرامون زوجین در باب حقوق و تکالیف مالی آنان بر محور تعرفۀ خاص اسلام از عدالت ، نظاممند و مدون سازد. روش تحقیق در این پژوهش ، از نوع کیفی و شیوة تحلیلی- استنتاجی میباشد. نتایج بررسی بدین صورت است که در ابتدا به حق مالی مشترک میان زوجین و سپس به تحلیل تفاوت های حقوق آنان بر محور تعادل پرداخته شده است . تکالیف مالی ، روابط مالی ، زوجین ، عدالت ، نظام قانونگذاری اسلامی
ملخص الجهاز:
"com استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق (ع )، واحد خواهران مقدمه عدالت از بالاترین آرمان های جوامع بشری در طول تاریخ تمدن حیات انسانی بوده است که در مسیر تحقق آن بیشترین تلاش های فکری و عملی صورت پذیرفته است ، اما بیشتر این مفهوم در حوزه ی کلان اجتماعی و به ویژه عرصه ی علم سیاست و روابط فرمانروایان و مردم مورد توجه اندیشمندان و متفکران قرار داشته و اساسا ضرورت وجود روابط عادلانه میان زوجین و در عرصه ی زندگی خانوادگی نادیده گرفته شده است .
نتایج پژوهش در این پژوهش آیات قرآنی مرتبط با خانواده ، استخراج و مطالعه شدند، سپس درگستره ی روابط مالی میان زوجین به عنوان مصادیقی از ابداع تشریع عدالت درون خانه ای، با مراجعه به تفاسیر معتبر به تفکیک مورد شرح و بررسی قرار گرفتند؛ معیار عملیاتی عدالت جنسیتی در تفکر اصیل اسلامی ، به صورت تساوی کامل در حقوق انسانی و تفاوت های مبتنی بر خصوصیات جسمی ، روحی و نقش هر یک از زوجین در خانواده قابل طرح است ؛ بدین ترتیب که در هر یک از گستره های حق و تکلیف ، قانونگذار اسلامی ابتدا یک حق مشترک انسانی را در قالب یک کلیت برای هر دو جنس ، صرف نظر از نقش هایی که به عنوان زن و شوهر در خانواده بر عهده دارند، به رسمیت شناخته و در احکام جزئی تر، حقوق و تکالیف اختصاصی متناسب با ویژگی های هر یک از زوجین را معرفی و تبیین نموده است (نمودار ٢) ."