خلاصة:
فضای شهری از جمله مفاهیم علمی است که در رشته های مختلف علوم اجتماعی مانند جامعه شناسی، انسان شناسی، معماری و شهر سازی دارای تعاریف و حوزه های متفاوت کاربردی است. در یک تقسیم بندی از ابعاد، معیارها و اصول فضای شهری، می توان چهار بعد عملکردی، معنایی، فرمال و اجتماعی برای آن قائل بود. اوقات فراغت نیز با توجه به ماهیت و محتوایی که دارد، یکی از مهمترین سازه های اجتماعی است که بر تمامی ابعاد حیات اجتماعی افراد تاثیر می گذارد. تاثیر این سازه اجتماعی را علاوه بر سطح خرد، می توان در سطح کلان و در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نیز جستجو نمود. مقاله حاضر که نتیجه یک کار تجربی در این حوزه است، به دنبال بررسی رابطه فضای اجتماعی شهری و سبک گذران فراغت با تاکید بر فعالیت های اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز است. بدین منظور ۴۰۰ نفر از جوانان ۲۵-۱۸ ساله شهر شیراز بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیده و مورد بررسی قرار گرفتند. روش جمع آوری اطلاعات، روش میدانی و تکنیک مورد استفاده تکنیک پیمایش با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه می باشد. نتایج نشان داد که فضای اجتماعی شهر تاثیر مثبت و معناداری بر سبک گذران فراغت جوانان دارد.
ملخص الجهاز:
در جدول شماره دو ضرایب آلفای بدست آمده مربوط به هـر متغیـر آورده شـده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) لازم به اشاره است که این بعد فضای شهری، یعنی فضای اجتماعی شهر به عنوان متغیر مستقل اصلی، توسط پنج گویه معرف سازی گردید که عبارتند از: -احساس ایمنی و امنیت -وجود نظارت اجتماعی -طراحی فضا در جهت پاسخگویی به حضور گروههای مختلف اجتماعی -توجه به میزان پاسخگویی به شخصیت افراد -در نظر گرفتن پتانسیل هایی در راستای تسهیل در مشارکت همچنین متغیر وابسته تحقیق ، انجام فعالیتهای اجتماعی در زمان فراغـت ، توسـط شـش گویه زیر معرف سازی گردید: -گشت و گذار در خیابان ها -رفتن به مراکز خرید -حضور در پارکهای شهری -رفتن به سینما یا تاتر خانه -حضور در کتابخانه های عمومی -حضور در تفرجگاههای شهری یافته های پژوهش در این بخش پس از ارائه برخی از یافتـه هـای مربـوط بـه متغیرهـای زمینـه ای، رابطـه متغیرها به صورت دو به دو مورد بررسی قرار میگیرد.
جدول شماره ٧: توزیع فراوانی و درصدی پاسخگویان بر حسب انجام فعالیتهای اجتماعی در اوقات فراغت (رجوع شود به تصویر صفحه) میانگین به دسـت آمـده جهـت انجـام فعالیتهـای اجتمـاعی در زمـان فراغـت در میـان پاسخگویان ، در مقیاس ٥ درجه ای ، معادل ٣/٢٢ و با انحـراف معیـار ١/٢٠ مـی باشـد کـه بیانگر انجام نسبتا بالای فعالیتهای اجتماعی در زمان فراغت است .
فضای اجتماعی شهر به عنوان متغیر اصلی مستقل ما در این پژوهش ، همانطور کـه قـبلا نیز اشاره گردید، نقش بسیار مهمـی در ایجـاد تعـاملات اجتمـاعی، مشـارکت اجتمـاعی و جذب افراد جهت گذران فراغت در فضای شـهری را دارد.