خلاصة:
ادبیات پایداری عبارت است از آثاری که تحت تاثیر شرایطی چون اختناق و
استبداد داخلی، نبود آزادی فردی و اجتماعی، قانون گریزی و قانون ستیزی و
مبارزه با پایگاه های قدرت های غاصب و غارتگر سرمایه های ملی و فردی و...
شکل می گیرند. بنابراین جانمایه ی این آثار مبارزه با بیداد داخلی یا تجاوز
خارجی در همه حوزه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ایستادگی
در برابر جریان های ضد آزادی است. استاد شهریار ، از جمله شعرای بزرگ
ایران است که در دوران اختناق به شیوه ی منطقی و پسندیده، روحیه ی پایداری
و میهن پرستی خود را در خلال اشعارش بیان نموده و آثار ماندگاری برجای
نهاده است. در این پژوهش برآنیم تا به روش تحلیلی توصیفی، نمود پایداری
و مقاومت را در اشعار شهریار در سه طبقه ی ادبیات مقاومت دینی آئینی ،
ادبیات مقاومت ملی بومی و ادبیات مقاومت انسانی جهانی مورد بررسی و
مداقه قرار دهیم. برآیند تحقیق نشان می دهد که شهریار از جمله شاعرانی است
که در زمینه ادبیات مقاومت اشعار فراوانی سروده است و از میان سه طبقه
ادبیات مقاومت به ادبیات مقاومت ملی بومی و اشعار انقلاب اسلامی بیش از
مضامین دیگر ادبیات مقاومت عنایت داشته است و بیشترین سروده های
خویش را به این زمینه اختصاص داده است.
ملخص الجهاز:
(ترابی، 1389: 8) در این پژوهش سعی برآن است تا ابعاد حماسی اشعار محمد حسین شهریار را که در راستای دفاع از سنتهای قومی و باورداشتهای دینی و همچنین دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی میهن سرود، به نوعی ادبیات مقاومت را خلق نموده ـ تحت این سه گروه که بدان اشارت شد ـ، طبقهبندی کرده و مورد بررسی قرار دهیم.
او همچنین در ابیاتی از مقاومت و شهادت اهل بیت(ع) در راه خدا برای بقا و استحکام دین اسلام سخن میگوید: بشریت بدین خلیفه به پاست که گراو نیست، محشر کبر است یازده تن خلیفه بعد رسـول همه مسـمـوم گشت یا مقتول وآخری هم اگر شهـید شدی آتش حشــر ما زبانـه زدی (همان: 118) شهریار در شعر "ورود به مدینه طیبه" اشاره به جنگها و رشادتهای پیامبر و اهل بیت(ع) میکند و مدینه را عرصه گاه و جلـوهگاه نبردها، جوانمردیها و شکست کفار میداند و مقاومت در راه اسلام را به تصویر میکشد: سلام ای عرصهگاه جنگ خندق سلام ای جلوهگاه خندهی حق نبی اینجا شبی را خفت مهمان سحر برخاست با شمشیر و فرمان...
وی همچنین در زمینه ادبیات مقاومت انسانی ـ جهانی هم اشعاری سروده است، اما این نوع از سرودههای وی نسبت به زمینههای دیگر ادبیات مقاومت بسیار اندک است بنابراین میتوان گفت بیشترین اشعاری که در این حوزه از ادبیات، دیوان شهریار را به خود اختصاص داده و از بسامد بالایی برخوردار است اشعاری است که دربر دارنده مفاهیم ملی چون انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و جبهه و رهبری و...