خلاصة:
دعا، بهترین وسیله برای تعالی جان بنده و تقرب به خالق هستی است. آرامش روحی و روانی، گمشده انسان کنونی است که با دعا به دست میآید. مفاتیحالجنان حاج شیخ عباس قمی(ره)، بهترین دانشنامه دعایی است که شیعیان کاملترین استفاده را از آن در مراسم مذهبی خود میبرند و دیجیتالیسازی آن در عصر فناوری اطلاعات، بسیار ضرورت داشت. به همین جهت، در سال 1380 این اثر با عنوان «نورالجنان» توسط گروه قرآن مرکز نور به اهل دعا تقدیم شد. با توجه به ارتقای محتوایی و ساختاری برنامهها، اینک جا دارد این محصول نیز ارتقا یابد و نسخه جدیدی از آن تولید شود و در اختیار اهل دعا و دعاپژوهان قرار گیرد.
در این نوشتار، نخست سخنی در ارزش معنوی دعا در قرآن و حدیث ارائه شده و سپس، به فلسفه شکلگیری و تحلیل و طراحی نورالجنان1 پرداخته شده و در پایان، دانشنامه دعا و زیارت (نورالجنان2) معرفی شده است. از خوانندگان محترم تقاضامندیم پیش از تولید برنامه، با انتقادات ارزنده و پیشنهادات سازنده خود، ما را در بهینهسازی آن یاری رسانند.
ملخص الجهاز:
دائم به روی دست و دعا جلوه میکنی هرگز ندیده است کسی نقش پای تو (دیوان صائب تبریزی، غزل 6562) (رجوع شود به تصویر صفحه) نورالجنان 1 فلسفه شکلگیری برنامه نورالجنان1، به سالهای خیلی دور برمیگردد.
گرچه محدث قمی از مخالفان عرفان و تصوف به شمار میآید، ولی نقل ادعیه با مضامین عالی عرفانی مانند: مناجات خمسه عشر، مناجات شعبانیه، دعای کمیل، ذیل دعای عرفه و نقل اشعار عرفانی از مثنوی مولوی در بیان تسبیح تکوینی موجودات در بخش فواید تربت امام حسین(ع)، و نیز نقل اشعار عرفانی از سنایی غزنوی (حدیقة الحقیقة، ص250) در اتحاد جان علی ولیالله(ع) با محمد رسولالله(ص)، و اشعار ولایی جامی (دیوان جامی، ص78) در زیارت سلطان اولیا، امام علیبنموسی الرضا(ع)، همگی گویای ذوق عرفانی و سلیقه معنوی اوست.
شایان یادآوری است که برنامه نورالجنان در سال 1380 تولید شد و ما درصدد معرفی اصل برنامه نیستیم؛ زیرا در فصلنامه رهآورد نور ذیل مقاله «نور الجنان، نخستین نیایشنامه چندرسانهای جهان اسلام» به قلم علی نعیمالدین خانی (اردیبهشت 1382، ش2)، اصل برنامه معرفی شده است که علاقهمندان میتوانند به این مقاله مراجعه کنند.
قـسمتهای مـختلف «کتابخانه» عبارتاند از: نمایش مـتن 63 عـنوان کتاب از 45 مؤلف در زمینه مآخذ و منابع ادعیه، ترجمه و شرح دعاها، فلسفه دعا و نیز برخی از کتابهای مهم اخلاقی همچون کتب معنوی امام خمینی(قدسسره)، در این قسمت عـرضه شـده است.
فهرست اوّلیه منابع، بیش از 300 عنوان بود که از آن میان، حدود 280 عنوان آن مورد تأیید قرار گرفته است (رجوع شود به تصویر صفحه) از زمان تولید نورالجنان1، همواره این سؤال مطرح بود که چرا مرکز نور کتابخانه تخصصی دعاپژوهی را برای دعاپژوهان آماده بهرهبرداری نمیکند.