خلاصة:
به منظور تعیین درجهی موفقیت پنبهکاران استان تهران در استفادهی بهینه از منابع مشخص و همچونین بررسی امکان افزایش تولید محصول با استفاده از مجموعهی مشخصی از منابع و عوامل تولید به تعیین کارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی این گروه از کشاورزان پرداخته شد. دادهها و اطلاعات مورد نیاز مطالعه از میان 110 پنبهکار در شهرستان ورامین با استفاده از روش نمونهگیری سیستماتیک تصادفی در سال 1387 جمع آوری گردید. پس از برآورد تابع تولید مرزی تصادفی و تعیین میزان کارآیی فنی بهرهبرداران با استفاده از قضیهی دوگانگی تابع هزینهی مرزی تخمین زده شد، و در نهایت میزان کارآیی تخصیصی و اقتصادی بهرهبرداران محاسبه گردید. براساس نتایج، متغیرهای سطح زیرکشت پنبه، ماشینآلات، نیروی کار، میزان مصرف بذر و تعداد دور آبیاری از لحاظ آماری دارای اثر معنیدار و مثبت بر تولید پنبه در شهرستان ورامین بود. همچنین متغیرهای سن کشاورز و شرکت در کلاسهای ترویجی و آموزشی بـا ناکارآیی فنی بهرهبرداران ارتبـاط معکـوس نشان داد، اما تعداد قطعات زمین دارای تاثیر مثبت و معنادار بر ناکارآیی فنی پنبهکاران بود. نتایج محاسبهی انواع کارآیی نشان داد که میانگین کارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی بهرهبرداران نمونه بهترتیب 93%، 80% و 74% است. همچنین اختلاف میان حداقل و حداکثر کارآیی فنی 40%، اختلاف میان حداقل و حداکثر کارآیی تخصیصی 43% و اختلاف میان حداقل و حداکثر کارآیی اقتصادی پنبهکاران نیز حدود 31% محاسبه شد، که در جای خود قابل تأمل است. با توجه به یافتههای دقیق، آموزش و ترویج کشاورزی در زمینهی کاربرد بهینهی عوامل تولید و ارتقای سطح دانش کشاورزان بهمنظور افزایش تولید و بهبود کارآیی از ضروریات است.
The main objective of this study was to determine technical, allocative and economical efficiency of cotton producers to analyze degree of farmer's success in optimum allocation of production resources and also study of possibility of increasing production, with specific production resources. Data were obtained by systematic random sampling in 2008 through 110 cotton producers of Varamin. Stochastic frontier production and cost frontier functions were used to analyze technical, allocative and economical efficiencies. Based on the results, some variables such as land area, machineries, labor, seeds and water have significant and positive impacts on cotton production in Varamin. Also, age and promotion terms affects technical inefficiency negatively. But relationship between technical inefficiency and number of patches is significant and positive. Estimation of efficiencies show that on average, technical, allocative and economical efficiency are 93%, 80% and 74% respectively. The ranges of technical efficiency, allocative efficiency and economical efficiency were calculated to be about 40%, 43% and 31% respectively. Based on the findings, educating farmers about farm management and economic use of inputs as well as expanding their knowledge to enhance production and efficiency is so essential.
ملخص الجهاز:
تعیین کارآیی فنی، تخصیصی و اقتصادی پنبه کاران استان تهران (مطالعه ی موردی شهرستان ورامین ) محسن رفعتی *، یداله آذرین فر**، علی کلایی * ، محمد زاد* تاریخ دریافت : ١٣٨٨/٩/٣٠ تاریخ پذیرش: ١٣٨٩/١٠/١٩ چکیده به منظور تعیین درجه ی موفقیت پنبه کاران استان تهران در استفادهی بهینه از منـابع مـشخص و هـم چـونین بررسـی امکـان افزایش تولید محصول با استفاده از مجموعه ی مشخصی از منابع و عوامل تولید به تعیین کارآیی فنی، تخصیـصی و اقتـصادی این گروه از کشاورزان پرداخته شد.
بنابر آن چه گفته شد، مطالعه ی حاضـر بـا هدف تخمین هم زمان تابع تولید مرزی تصادفی و تابع عدم کـارآیی فنـی تـصادفی پنبـه کـاران استان تهران و محاسبه مقادیر کارآیی فنی، تخصیصی و در نهایت اقتصادی آنان شکل گرفت تا درجه ی موفقیت بهرهبرداران در استفادهی بهینه از منابع مشخص ، و هـم چنـین امکـان افـزایش تولید محصول با استفاده از مجموعه ی مشخصی از منابع و عوامل تولید بررسی گردد.
نتایج برآورد تابع تولید پنبه کاران در قالب الگوی ترانسلوگ (به تصویر صفحه رجوع شود) (*، ** و ***: به ترتیب معنی داری در سطح ١٠، ٥و ١%) مأخذ: یافته های تحقیق با استناد به نتایج به دست آمده از آزمون نسبت درست نمایی مندرج در جـدول ٣، ملاحظـه میگردد که آمارهی LR محاسبه شده بزرگتـر از آمـارهی LR بحرانـی اسـت ، بنـابراین تــابع تـولـیـد مناسب برای برآورد تابع تولید پنبه کاران، تابع تولید کاب داگلاس است .
پس از برآورد تابع تولید مرزی تصادفی، مقادیر کارآیی فنی پنبه کاران شهرستان ورامین محاسبه شد که نتایج در جدول ٦ارائه شده است .