خلاصة:
چندمعنایی رویدادی است که یک عنصر واژگانی به دو یا چند معنا ارتباط دارد. واژگان چندمعنا در قران، بیش از یک معنا دارند. هدف از پژوهش حاضر تبیین زبان شناختی چندمعنایی در واژگان قرآن و بازنمایی علل ترجمه ها و تفسیرهای مختلف در حوزهی معنایی قرآن است. نگارندگان با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد معناشناسی واژگانی شناختی بروگمان و لیکاف (1998) معانی مختلف چهارده واژه ی چندمعنای قرآن را بررسی نموده اند. نتایج نشان داد که در واژگان چندمعنای قرآن، چند مفهوم در ارتباط با یک مفهوم مرکزی یا سرنمون سازماندهی شده اند که معانی حاشیه ای دورتر از معانی مرکزی هستند که حاصل بسط استعاری هستند. یافته ها نشان داد که با اثبات وجود چندمعنایی در واژگان قرآن کریم مفسران و محققین می توانند همه ی تفسیر-های مختلف آیه را در چارچوب قواعد زبان بپذیرند و یا تنها یک تفسیر را به عنوان تفسیر صحیح تر انتخاب کنند.
Polysemy is an event in which one lexeme is related to two or more senses. The polysemous words in Quran include more than one sense. The aim of the study is the linguistic interpreting of polysemy and representing reasons for various translations, and interpretations in Quran. Based on descriptive-analytical method and cognitive lexical semantic approach on the basis of Brugman and Lakoff thesis (1998), the authors have investigated various senses of 14 polysemous words of Quran. It was concluded that some senses organized related to a prototype; so that, the polysemous words include a central sense, prototype, located in the center and the peripheral senses far from the prototype caused by metaphoric expansion. Proving the existence of the polysemy in Quran, the interpreters can accept various interpretations presented for the verse; or will select just one as the superior one.
ملخص الجهاز:
RJHLL/١٠٢٢٠٨٤ ١- مقدمه چند معنايي ١ رويدادي است که در آن يک عنصر واژگاني معمولا به دو يا چند معنا ارتباط دارد که به نظر مـي رسد به طريقي به هم مربوطند که به جهت ويژگيهاي متمايز واژه هاي چندمعنا، مطالعه و بررسي آنها به طور خاص و روابط واژگاني به طور عام مورد توجه پژوهش هاي زبان شناسي شناختي قرار گرفته اسـت .
شايان ذکر است که داده هاي جمع آوريشده از ميان واژگان چندمعنا در قرآن کريم انتخـاب شده اند و سپس نگارندگان به دليل محدوديت در حجم مقاله به تحليـل و بررسـي چهـارده واژة چنـدمعنا بـر اساس رويکرد معناشناسي واژگاني بروگمان و ليکاف (١٩٩٨) پرداخته و ارتباط معنايي ميان آنها را با اسـتفاده از الگوي شبکۀ شعاعي در رويکرد شناختي نشان دادند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٣: انگارة مقولۀ شعاعي (شبکه معنائي) واژة «اسير» ٥-٣- مفهوم واژة الحسني در قرآن کريم ١- واژه حسني' به معناي بهشت است .
با توجه به توضيحات فوق و استناد به آيات قرآن کريم از سوي مترجمان و مفسران به اين نتيجه مي - رسيم که معناي اصلي و مرکزي واژة دهان آساني و نرمي و معاني فرعي و حاشيه اي آن راه هموار، پوست بدون پشم و قرمز، ته ماندة روغن زيتون و چرم سرخ رنگ ميباشد.
بنابراين با توجه به توضيحات فوق و استناد به آيات قرآن کريم از سوي مترجمان و مفسران به اين نتيجه ميرسيم که معناي اصلي و مرکزي واژة نصوح ، اصلاح و هماهنگي و معاني فرعي و حاشيه اي آن خالص و توبه ي بيبازگشت ميباشد.