خلاصة:
بحث سیاست و خط مشی امروزه جزء کاربردی ترین موضوعات هستند و به مجموعه تدابیری برای حل مسائل و معضلات جامعه اشاره دارد. در این میان؛ خط مشی گذاری در بخش عمومی از موضوعات بسیار حائز اهمیت است که توجه اندیشمندان مدیریت و سیاست را به خود جلب کرده است. اما آنچه در مورد مطالعه در این حوزه اهمیت ویژه یافته است مدل های خط مشی گذاری است؛ چون مدل های گوناگونی در این رابطه مطرح گردیدهاند، پس باید دانست که کدام یک از آن ها و در چه بخشی بهتر و کاربردیتر است؛ این سؤالی است که تحقیق حاضر به دنبال پاسخ آن، است؛ از اینرو تحقیق پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعه کتابخانهای انجامیافته است. از مهمترین یافته های آن میتوان علاوه بر تبیین چند نوع مدل، به کاربردی بودن مدل های نخبگان، تئوری بازی، پادشاه و پادشاه سازان اشاره کرد.
ملخص الجهاز:
تعریفی که به نظر تا حدودی به تشریح بهتر اصطلاح خط مشی عمومی می پردازد این است که : خط مشی های عمومی اصولیاند که به وسیله مراجع ذیصلاح در کشور وضع شده اند و به عنوان یک الگو و راهنما، اقدامات و فعالیت های لازم در جامعه را راهبری میکنند (الوانی: ١٣٨٤: ٢٢).
به گفته یکی از اندیشمندان حقوق عمومی، اصل تفکیک قوا به گونه ای که در غرب و بیشتر کشورها رایج بوده و در قوانین اساسی مختلف راه یافته ، دست آورد منتسکیو، متفکر و فیلسوف قرن هجدهم فرانسه است (قاضی، ١٣٩٠: ١٦٤)؛ بنا بر این خط مشی عمومی را نیز میتوان با الهام از اصل تفکیک قوا به سه دسته با شرح زیر دسته بندی کرد.
مدل گروهی در کشورهای مختلف به طور عام و در کشورهای با نظام فدرالی به طور خاص اعمال میگردد، اما در جواب به این پرسش که چه کسی و یا کسانی خط مشی گذار واقعی هستند، باید گفت که بر مبنای مدل گروهی، خط مشی گذاران واقعی گروه های ذی نفوذ و قدرتمندند؛ زیرا آنان با فرستادن نمایندگانی در مجلس قانون گذاری، قوه مقننه را تشکیل میدهند و قوانین و خط - مشیهای عمومی را با توجه به توافقات بینشان تدوین و تصویب میکنند.
این موضوع در مورد مدل های مطرح برای راحتی در مطالعه خط مشی گذاری عمومی نیز وجود دارد؛ یعنی اندیشمندان هرکدام مدلی متفاوت از دیگری ارائه داده اند؛ اما برخی از مدل هایی که تاکنون در این مورد ارائه شده اند، به دلیل واقع گراییشان بیشتر کاربرد دارند.