خلاصة:
تاریخینگری یکی از روشهای فهم متون دینی است. در این روش هر فهمی از این متون
باید تحت تاثیر زمینه های متن در دوره صدور آن بررسی شود. آیت الله بروجردی در روش
اجتهادی خود اهتمام ویژهای به تاریخینگری داشته و بهنظر میرسد یکی از مواردی که
برداشتهای روایی وی را استوار میکند، رویکرد تاریخینگری به شرایط صدور روایات و
ریشه یابی تاریخی مسائل خلافی باشد و از رهگذر این نگاه تاریخی، وی به توانمندی
بی نظیر در تفسیر و توجیه روایات دست یافته بود، لذا میتوان ایشان را صاحب«سبک
خاص و مستقل در نحوه اجتهاد با رویکرد مقارنه ای»نامید.در این نوشتار برآنیم تا با
معرفی مختصر روش اجتهادی این فقیه برجسته به بیان جایگاه تاریخی نگری در فرایند
اجتهاد ایشان و خصوصیات آن در سه حوزه اصولی، حدیثی و رجالی و همین طور فقهی
بپردازیم و اثبات نماییم توجه به این مولفه مانع بحثهای انتزاعی در اجتهاد شده و به دلیل
ارائه تفسیری واقع گرایانه از روایات، میزان وثوق به مراد معصوم علیهم السلام را به نحو چشمگیری
افزایش خواهد داد.
Historiography is one of the methods of understanding religious texts. In this way any understanding of these texts
It should be examined under the influence of the context of the text in the period of its issuance. Ayatollah Boroujerdi in method
Ijtihad itself has a special interest in historiography and seems to be one of the cases
Strengthens his narrative perceptions, the historical approach to the conditions of narration and
Historically rooting out wrongdoing issues and through this historical perspective, he empowers
Benazir had achieved in the interpretation and justification of narrations, so he can be considered the owner of "style
Specific and independent in the manner of ijtihad with a comparative approach. "In this article, we
Brief introduction of the ijtihad method of this prominent jurist to express the position of historiography in the process
His ijtihad and its characteristics in three areas of principles, hadith and rijali as well as jurisprudence
Let's prove that paying attention to this component prevents abstract discussions in ijtihad and because
Providing a realistic interpretation of the narrations, the degree of trust in the infallible (pbuh)
Will increase.
ملخص الجهاز:
در ادامه براي درک بهتر روش فقهي آيت الله بروجردي با ذکر مثال نماز جمعه که يکي از نمونه هاي کامل تحقيقات و بحثهاي فقهي ايشان در کتاب بدر الزاهر في صلاه جمعه و المسافر است ، روش استفاده از منابع ديني براي استنباط احکام اسلامي را در ٤ مرحله که شامل (طرح مسئله ؛ ذکر تاريخ تشريع و بيان مستندات قرآني و روايي آنها و تطورات تاريخي آنها از آغاز تا پايان در ادوار مختلف فقه شيعه و سني؛ گردآوري و دسته بندي مدارک، روايات مربوطه و منابع فتوايي و اصالت دادن به متون فتوايي قديم به عنوان اصول متلقات ؛ حذف شقوق زائد و تمرکز بحث در محورهاي اصلي، جمع بندي بحث و در نهايت اظهارنظر و فتوا) است را بيان خواهيم نمود تا به طور ملموس با روش اجتهادي ايشان آشنا شويم : ١- طرح اصل مسئله که نماز جمعه چيست ؟ ايشان ابتداي بحث را بدين گونه شروع ميکنند: «بحث در نماز جمعه است ، نماز جمعه به اجماع شيعه و سني واجب و بلکه از ضروريات است و اما در اينکه آيا يک نماز جداگانه و مستقل است و يا اينکه همان نماز ظهر کوتاه شده است اختلاف وجود دارد.
١. تاريخينگري در علم اصول آيت الله بروجردي از آنجا که موضوع علم اصول را حجت در فقه ميداند، هر چيزي که به نحوي به حجت در فقه مربوط شود را به عنوان يکي از موضوعات اصولي قابل طرح ميبيند، ولي در مجموع ، ايشان در روش اجتهادي خود به دليل اعتقاد به اين موضوع که حتيالمقدور بايد احکام فقهي از متن روايات استخراج شود، کمتر از اصول عمليه استفاده ميکردند و معتقد بودند که اصول متورم شده است (بروجردي، ١٤١٥ق ، ٣٦) و عمدتاً روش ايشان در علم اصول همان روش استادشان يعني مرحوم آخوند خراساني (صاحب الکفايه ) بود و تأکيد زيادي بر کوتاه کردن مطالب و اجتناب از زائد داشتند (واعظ زاده خراساني، ١٣٨٥ش ، ٦٠).