خلاصة:
سواحل جنوبی ایران با دارا بودن موقعیت اقیانوسی-راهبردی از منظر ژئوپلیتیک و راهبردی نقش مهمی در قدرت منطقه ای ایران دارد. موقعیت جغرافیایی و استراتژیک سواحل دریای مکران به دلیل قرار گرفتن در خارج از خلیج فارس و تنگه هرمز که آن را کمتر در معرض تنش های منطقه ای و بین المللی خلیج فارس قرار می دهد و همچنین به دلیل آن که دریای عمان، بخشی از راه مواصلاتی خلیج فارس و مناطق نفت خیز آن با اقیانوس هند، شرق دور، آفریقای شرقی، دریای مدیترانه و اروپا است، از نظر اقتصادی و سوق الجیشی اهمیت بسیار دارد. موقعیت منحصر به فرد مکران در دهانه دریای عمان و خلیج فارس مزیت ژئوپلتیکی منحصر به فردی در اختیار ایران قرار داده است که کشور می تواند با بهره گیری از این موقعیت از طریق موازنه سازی میان هند وچین در شمال اقیانوس هند منافع اقتصادی و سیاسی را برای خود تامین کند. این مقاله بنابراین به طرح این پرسش پرداخته که «سواحل مکران چه نقشی در پیشبرد قدرت منطقه ای ایران می تواند داشته باشد؟» یافته های تحقیق نشان می دهد ظرفیت استراتژیک و ژئوپلیتیک سواحل مکران شامل مزیتهای ترانزیتی، اقتصادی، انرژی و امنیتی می تواند اقتصاد چین و هند را به ظرفیت های ایران پیوند بزند و با ایجاد وابستگی متقابل بین ایران با چین و هند، قدرت ایران را در معادلات منطقه ای افزایش دهد.
The southern coasts of Iran have an important role in the regional power of Iran due to its strategic oceanic location from a geopolitical and strategic point of view. The geographical and strategic location of the Makran Sea coasts is due to its location outside the Persian Gulf and the Strait of Hormuz, which makes it less exposed to the regional and international tensions of the Persian Gulf, and also due to the fact that the Oman Sea, a part of the communication route The Persian Gulf and its oil-rich areas are connected to the Indian Ocean, the Far East, East Africa, the Mediterranean Sea, and Europe.The unique location of Makran at the mouth of the Oman Sea and the Persian Gulf has provided Iran with a unique geopolitical advantage that the country can use this position to balance between India and China in the northern Indian Ocean to gain economic and political benefits. self-sufficient Therefore, this article raised the question, "What role can Makran coast play in the balance of power and turning Iran into a regional hegemon?" The research findings show that the strategic and geopolitical capacity of the Makran coast, including transit, economic, energy and security advantages, can link the energy economy of China and India to Iran's capacities in the field of energy, and by establishing mutual dependence between Iran, China and India, increase Iran's power in regional equations
ملخص الجهاز:
ا. ايران به واسطۀ سواحل مکران ، دالان ورود اقيانوس هند به خليج فارس است ؛ بنابراين سواحل مکران ؛ اين امکان را دارد کـه بـا بهره گيري از پتانسيل درياي عمان ، موقعيت ژئوپليتيکي و زيست بوم ويـژة منطقـه ، موتـور محرکۀ توسعۀ سـرمايه گـذاري در نيمـۀ شـرقي کشـور شـود؛ از ايـن رو توجـه بـه ويژگـي منحصربه فرد اين سواحل و سياست گذاري مدون و دقيق در جهت گسترش زيرساخت هاي گمرکي-بندرگاهي، حمل ونقل ترانزيتـي و ارتبـاطي (جـاده هـاي-ريلـي-دريـايي-هـوايي)؛ همچنين ايجاد بسترهاي مالي و بانکي مشوق و مناسب و اطلاق ثبات نظـامي و امنيتـي بـه سواحل و همچنين استفاده از توان دريايي و همجواري با آب هاي اقيانوسي، ميتواند نقطـۀ عطفي در مسير دست يابي ج .
خلـيج از نظـر کنتـرل تنگـۀ هرمـز و اشراف آن بر سواحل جنوبي درياي عمان ، امکان کنتـرل دقيـق بـر خطـوط نظـامي در اقيانوس هند و تنگۀ باب المندب را به منطقه داده است (بلوچ و لطفـي، ١٣٩٧: ٨٥)؛ همچنين اين منطقه از آن جهت داراي اهميت ميباشـد کـه کـم و بـيش از وجـود تـنش هـا در خاورميانه در امان است (لطفي و همکاران ، ١٣٩٦: ٧٣)؛ به طورکلي توان و مزيت هـاي سـواحل مکران عبارتند از دسترسي به منبع غني انرژي، تسلط بر مهم ترين مسير انتقال انرژي و کـالا در سطح جهان ، موقعيت اسـتراتژيک بـراي دسترسـي کشـورهاي محصـور در خشـکي در آسياي مرکزي، قفقاز و افغانستان بـه آب هـاي آزاد، قابليـت مناسـب سـواحل بـراي ايجـاد بندرگاه ها و ترمينال هاي وسيع تجاري و تبديل آن به کانون ورود و خـروج کـالا از طريـق محورهاي شمالي جنوبي، محورهاي شرقي جنوبي و محـور جنـوبي غربـي بـين چابهـار و آسياي مرکزي، قفقاز، روسيه و اروپا؛ همچنين سواحل مکران داراي قابليت بسـيار مناسـب توريستي براي تبديل شدن به يک پايگاه توريستي زمستاني و امکان ايجاد پايگاه هاي نظامي در سواحل آن است و گسـترش قـدرت مـانور ايـران در آب هـاي فراملـي بخشـي از ايـن قابليت هاي بالقوه آن به شمار ميرود (صادق ، ١٣٨٨: ٣٨).