خلاصة:
تصویر بدنی یک ساختار چندبعدی است که به ادراک فرد از ظاهر خود اشاره دارد. تصویر بدن نشان میدهد که چگونه افراد در مورد خود و ظاهرشان فکر کرده و آن را احساس میکنند. ابعاد مختلف تصویر بدنی برای سلامت جسمی و روانی یک فرد قابل توجه است. نگرانیهای مربوط به تصویر بدنی و نارضایتی از آن در دهههای اخیر افزایش یافته است. هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطۀ بین تصویر بدنی (بهعنوان ادراک ذهنی)، شاخص توده بدنی (بهعنوان ادراک عینی) و میزان فعالیت بدنی در زنان سالمند است. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. به این منظور 201 نفر بهعنوان نمونه، بهصورت نمونهگیری در دسترس از سالمندان زن شهر تبریز انتخاب شدند و پرسشنامههای اطلاعات فردی و سن افراد، تصویر بدنی ادراکشده سیلهوت و پرسشنامه میزان فعالیت بدنی پافنبرگ را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از آزمونهای خی دو پیرسون، رگرسیون ساده خطی و تحلیل تشخیص در سطح معناداری 05/0 مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافتهها نشان دادند که بین شاخص توده بدنی و تصویر بدنی در زنان سالمند (خی دو= 07/57 و 9= df و 0001/0 = p) ارتباط معناداری وجود دارد. 69 درصد زنانی که دارای وزن نرمال بودند، ادراک صحیحی از تصویر بدنی خود داشتند. همچنین نشان داده شد که تصویر بدنی در زنان سالمند تقریباً 34 درصد واریانس شاخص توده بدنی را تبیین میکند. همچنین تابع تشخیص نشان داد که 97 زن سالمند از 201 نفر بهدرستی؛ یعنی با نرخ موفقیت 2/48 درصد دستهبندی شدهاند.با توجه به یافتهها شاخص توده بدنی و سن بهترین پیشبینی کننده ادراک از تصویر بدنی در زنان سالمند است، درحالیکه میزان فعالیت بدنی در این تحقیق نتوانست تصویر بدنی را بهخوبی تبیین کند.
ملخص الجهاز:
هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطۀ بین تصویر بدنی (به عنوان ادراک ذهنی)، شاخص توده بدنی (به عنوان ادراک عینی) و میزان فعالیت بدنی در زنان سالمند است .
با توجه به یافته ها شاخص توده بدنی و سن بهترین پیش بینی کننده ادراک از تصویر بدنی در زنان سالمند است ، درحالیکه میزان فعالیت بدنی در این تحقیق نتوانست تصویر بدنی را به خوبی تبیین کند.
ابعاد مختلف تصویر بدن ، پیامدهای مهمی بر سلامت جسمی و روانی افراد دارد؛ برای مثال ، نارضایتی از بدن باعث کاهش عزت نفس و همچنین افزایش افسردگی ، اضطراب و اختلالات خوردن میشود (گینتر و همکاران ، ٢٠١٧)؛ بنابراین عوامل و فرآیندهای تأثیرگذار مختلف ، ممکن است پیامدهای متفاوتی از لحاظ ادراکی، شناختی، عاطفی و رفتاری در افراد داشته باشد.
اگرچه این مدل اثرات ورزش را بر روی عزت نفس کلی توضیح می دهد؛ اما برای درک اثرات فعالیت بدنی بر تصویر بدن در مطالعات متعدد انجام شده است .
تصویر بدنی ادراک شده از مقیاس امتیازدهی شکل سیلهویت (شما احساس میکنید کدام یک از تصاویر زیر نشان دهنده صحیحی از شکل و ظاهر بدن شما است ؟ (شماره یکی از اشکال را انتخاب کنید و دور عدد مورد نظر، دایره بکشید)) تجزیه وتحلیل یافته ها از تعداد ٢٠١ زن سالمندی که پرسش نامه خود را به طور کامل تکمیل کرده بودند، ٧٤/١ درصد افراد سالم و بدون بیماری خاص بودند و ٢٥/٩ درصد باقیمانده دارای بیماری بودند.
(2005), The embeddedness of body image: a study of women with and without eating disorders, Journal of Applied Biobehavioral Research, 10(4), 199-208.