خلاصة:
شناسایی، کنترل و مقابله با هیجان ها از دیرباز در روان شناسی مورد بحث بوده است. اسلام نیز برای کنترل صحیح خشم، راه کارهای زیادی ارائه داده و افراد را به کنترل و مدیریت آن دعوت نموده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی توصیفی و با هدف بررسی دیدگاه روان شناسی و اسلام به بررسی مفهوم خشم، وراه های مقابله با خشم با استفاده از ایات و روایات می پردازد، با تامل در منابع روان شناختی ودینی، به این نتیجه می رسیم که بسیاری از هیجان ها از جمله خشم را می توان از طریق ایجاد نگرش توحیدی وتغییر در باورها و راه کارهای عملی وارد شده در آیات و روایات با تکیه بر تعالیم ناب اسلامی مدیریت کرد.
ملخص الجهاز:
: مومنان بر کافران سخت گیر و با خود مهربان هستند(فتح : آیه ٢٩) این نیرو در انسان موتور اصلی حرکت در جهاد با دشمنان دین و حفظ اصول الهی است البته به شرط آنکه طبق ایه قران این خشم فقط بر کافرانی که با دستورات الهی اگاهانه دشمنی می ورزند صورت گیرد، در حدیثی از امام علی (ع ) در مورد پیامبر آمده (ص ) است که ایشان خشم خود را فقط در راه خدا و برای دفاع از ارزش های دینی نشان میداد.
می توان راهبردهای پیشنهادی اسلام برای مدیریت خشم را در سه شیوه کلی دسته بندی کرد: ١-شیوه های شناختی:مبانی تعالیم ناب اسلامی به گونه ای است که افراد در جهتی تربیت شوند که به این درک برسند که ، هر امر و تشویقی در جهت حفظ منافع آنهاست و اگر انجام عملی هم نهی شده حتما در آن زیان و خسارتی برای انسان وجود دارد با چنین تربیتی درواقع ، افراد از درون آمادگی پذیرش این اوامر و نواهی را پیدا کرده و مبنای صدور آنها را درمی یابند.
مهم ترین شیوه های رفتاری کنترل و تنظیم هیجان خشم ، که در منابع اسلامی بر آنها تأکید شده عبارتند از: ٣-١-ذکر و یاد خدا و پناه بردن به خداوند:هنگامی که انسان در کوران حوادث و تنگنای زندگی قرار میگیرد و تلاطم امواج مشکلات ، آرامش او را به هم میزند، تنها چیزی که اطمینان و آرامش را به او باز میگرداند، ذکر خداوند است .