خلاصة:
مقاله حاضر در دو بخش با توجه به اهمیت و راهکارهای موجود برای سنجش فعالیتهای علمی
و پژوهشی، چارچوبی را جهت سنجش نوآوری در سطح ملی ارائه میدهد. بخش اول به بررسی و
مرور ادبیات سنجش تغییرات تکنولوژیک اختصاص دارد. در این بخش ابتدا در مورد زیر
بنای تئوریک تغییر تکنولوژیک بحث میشود. در قسمت بعدی سنجش تحقیق و توسعه بعنوان
قدیمیترین شاخص فعالیتهای علمی و پژوهشی تشریح میگردد؛ سپس با توجه به نارساییهای
سنجش تحقیق و توسعه و واقعیتهای غیر خطی اقتصاد نوین سنجش نوآوری بعنوان تازه ترین
راهکار برای سنجش فعالیتهای تکنولوژیک معرفی میشود و در ادامه رویکردهای متداول
سنجش نوآوری در سطح ملی تشریح شده و دو رویکرد طبقهبندی سیاست تکنولوژی در قسمت
نهایی بخش اول بحث میشود.
در بخش دوم مقاله با استفاده از تحقیق پیمایشی، چارچوب مناسب جهت سنجش نوآوری در
سطح ملی پیشنهاد میگردد. در این بخش ابتدا به روش شناسی تحقیق پرداخته میشود و در
ادامه با توجه به توانمندیها و قابلیتهای هر یک از رویکردهای متداول سنجش نوآوری در
سطح ملی، رویکرد مناسب انتخاب می شود؛ سپس با استفاده از رویکرد مستقیم طبقهبندی
سیاست تکنولوژی، جایگاه فعالیتهای نوآورانه کشور تعیین میشود؛ در قسمت بعدی از بین
شاخصهای متداول سنجش نوآوری در سطح ملی، شاخصهایی که با توجه به مقتضیات ملی و
جایگاه فعالیتهای نوآورانه کشور مناسب میباشند، شناسایی می گردند. در ادامه امکان
محاسبه شاخصهای متداول سنجش نوآوری با توجه به وضعیت موجود کشور بررسی می شود و در
نهایت
با توجه به نتایج حاصل از تحقیق پیمایشی، در قسمت نتیجهگیری شاخصهای مناسب و
امکانپذیر برای سنجش نوآوری در سطح ملی پیشنهاد میشوند.
ملخص الجهاز:
"جدول3 سؤالات پایه در تجزیه و تحلیل سطح سیستمی نظام ملی نوآوری[16، ص 1045] ساختار · مرزهای سازمانی تا چه حدی با خوشههای فعالیتهای اساسی مطابقت دارند؟ · آیا تقسیم کار واضح و روشنی بین سازمانها وجود دارد؟ و یا اینکه آیا فعالیتهای مشابه بهوسیله سازمانهای متعدد انجام می شوند؟ · هماهنگی سیستم به چه شکل صورت می گیرد(متمرکز، چند محوری، غیر متمرکز)؟ پویایی · چه اقداماتی برای تبدیل نوآوری از مفهوم به کاربرد باید بهوسیله بازیگران مختلف صورت گیرد؟ · ساختار سیستم چگونه تکامل می یابد؟ · مؤسسات و سازمانهای جدید چگونه بهوجود میآیند؟ عملکرد · ساختار و پویاییهای سیستم، چگونه اثربخشی و کارایی آن را در معرفی، انتشار و کاربرد نوآوریهای جدید تحت تأثیر قرار میدهند؟ · مزایا و معایب نسبی ساختارهای متفاوت سیستم چیست؟ 6-4- چارچوب ظرفیت نوآورانه ملی[1] پورتر و همکارانش برای سنجش نظام ملی نوآوری مفهوم چارچوب ظرفیت نوآورانه ملی را با ترکیب سه مفهوم تئوریک متفاوت، تئوری رشد درون زا (1990، Romer)؛ تئوری رقابتپذیری بینالمللی مبتنی بر خوشههای صنعتی (1990، Porter)، و تحقیقات در مورد نظامهای ملی نوآوری (1993، Nelson) ارائه کردند.
با توجه به رویکردهای مختلف سنجش نوآوری برای ارزیابی حوزه منابع انسانی میتوان از شاخصهای ذیل بهرهگرفت (شکل 3): A) فارغ التحصیلان جدید S&E (درصد طبقه سنی 20-29 سال )؛ B) جمعیت با آموزش سطح سوم تحصیلات (درصد سنی 25-64 سال )؛ C) مجموع نیروهای استخدام شده در تحقیق و توسعه (معادل تمام وقت )؛ D) اشتغال در بخشهای صنعتی با تکنولوژی متوسط و پیشرفته (درصد کل نیروی کار )؛ E) اشتغال در خدمات تکنولوژی پیشرفته (درصد کل نیروی کار)."