خلاصة:
شبیهسازی یک جاندار به مفهوم تولید آن جاندار از طریق غیرجنسی است.کلونسازی انسان به مفهوم تولید انسانی بدون لقاح اسپرم و تخمک است شبیهسازی انسان و احتمال ایجد نسلی که در آن جنس واحدی به عنوان تعیینکننده خصوصیات ژنتیکی جنین و منشأ آن باشد مباحثی را در محافل مختلف علمی موجب شده است.اندیشمندان و فقها از یکسو با پیامدهای فرضی و نگرانیهای احتمالی آن مواجه هستند و از سوی دیگر صدور حکم تحریم باعث محرومیت جامعه علمی و پژوهشی از ورود به این عرصههاست.از آنجا که نقطه نظرات ادیان آسمانی در خصوص شبیهسازی ملاک بسیاری از قوانین جوامع بشری را تشکیل میدهد در این مقاله به طرح و بررسی آنها میپردازیم.
ملخص الجهاز:
"6 آیت الله محمد آصف محسنی،از معدود فقیهان شیعه است که با تفصیل قابل توجهی شبیهسازی انسانی را مورد بحث قرار میدهد و نظر خود را در دفاع از آن بیان میکند و میگوید شبیهسازی نه تنها تهدیدی بر ضد دین نیست بلکه یکی از فرصتهای علمی تازه میباشد که میتوان از آن بهره گرفت.
آیت الله جناتی اینگونه بر جواز چنین عملی استدلال میکنند:«ما بر این بینش و اعتقادیم و همانگونه که حرام خدا را نمیتوان حلال کرد،حلال خدا را هم نمیتوان حرام کرد و این بدین جهت است که حکم به حرمت بدون دلیل شرعی تشریع محسوب میآید و مشمول آیه 116 از سوره نحل که در آن آمده است:و لا تقولوا لما تصف السنتکم الکذب هذا حلال و هذا حراماصول اولیه با حکم اباحه سازگارتر است و ایشان در جواب اینکه چرا در سطح محدودی میتواند مجاز باشد نه به گونهای عام،میگویند چه بسا این کار در سطح کلان،مسائلی ناخواسته مانند نبود هویت و تعلیل روابط مشروع خانوادگی و مسئله ارث را پیش آورد.
در جهت دوم به نظر ایشان«اصل اباحه است چون آیه روایت،اجماع و دلیل عقلی بر حرمت شبیهسازی نداریم و از مسائل مستحدثه است»و درباره جهت سوم بحث ایشان برخی از مسائل اخلاقی و حقوقی و اجتماعی و ناپذیرفتنی را یاد میکند و نتیجه میگیرد که:«شبیهسازی به عنوان اولی مشمول اصاله الاباحه است ولی به عنوان ثانوی،حرام است»4در برابر دو نگرش فوق که در نهایت،اصل شبیهسازی انسانی را به عنوان اولی مجاز میشمرد و تنها در دامنه یا حکم ثانوی آن تفاوت داشت در این نگرش اساسا شبیهسازی به عنوان حکم اولی نامشروع میباشد،وی علت اصلی تحریم شبیهسازی انسانی را عدم تسلط انسان بر جسد خود دانست و همچنین به آیه تغییر خلق5و عهد شیطان اشاره میکند و حاکمیت اصاله الحظر را در برابر اصاله الاباحه،به معنای حرمت ذاتی و به عنوان حکم اولی در شبیهسازی انسانی میداند."