Abstract:
یکی از مسائل مهم در همة سازمانها، ارتقای عملکرد نیروی انسانی برای دستیابی به اهداف آن سازمان است. در همین راستا، تدوین راهکارهایی برای کاهش تنیدگی و در ادامۀ آن افزایش رضایتمندی کارکنان، از مهمترین اقدامات برنامهریزان و تصمیمگیران سازمانی است. شناخت رفتارهای شهروندی سازمانی و عوامل مؤثر بر آنها برای حفظ، افزایش و تقویت این رفتارها، امروزه مورد توجه مدیران قرار گرفته است. این پژوهش فراتحلیلی، ضمن تأیید رابطة منفی معنادار تنیدگی و رفتار شهروندی، اثر عوامل تعدیلگر مربوط به ویژگیهای آزمودنیهای پژوهش (جنسیت، سن، سابقۀ خدمت، تحصیلات، درآمد، مذهب و....) را بر این رابطه بررسی کرده است. جامعة آماری پژوهش، کلیة مطالعات منتشرشده در نشریههای معتبر داخلی و بینالمللی است که رابطة تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی کردهاند. درمجموع، 169مطالعه با 845 اندازه اثر تحلیل شد. نتایج نشان میدهد بین تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطۀ معکوس معنادار وجود دارد (21/0-ρ = ) و این رابطه، بهوسیلۀ متغیرهای جنسیت، سابقۀ خدمت، میزان درآمد و نوع مذهب آزمودنیها، تعدیل شده است.
Machine summary:
بررسی اثر ویژگی های آزمودنی های پژوهش بر رابطة تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی جیران محمدی ١، علی اصغر فانی ٢، عادل آذر٣، سعید فتحی ٤ یکی از مسائل مهم در همة سازمان ها، ارتقای عملکرد نیروی انسانی برای دست یـابی به اهداف آن سازمان است .
این پـژوهش فراتحلیلـی ، ضـمن تأییـد رابطة منفی معنادار تنیدگی و رفتار شهروندی ، اثر عوامـل تعـدیل گـر مربـوط بـه ویژگـی هـای آزمودنی های پژوهش (جنسیت ، سن ، سابقة خدمت ، تحصیلات ، درآمد، مـذهب و....
نتایج نشـان مـی دهـد که بین تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطة معکوس معنادار وجـود دارد (٠/٢١- = ρ) و این رابطه ، به وسیلة متغیرهای جنسیت ، سابقة خدمت ، میزان درآمد و نوع مذهب آزمـودنی هـا، تعدیل شده است .
ابتدا به منزلة متغیری اسـمی و دومقداری ، رابطة جنسیت (زن و مرد) و میانگین اندازه اثرها با روش مقایسة میـانگین دو جامعـه بررسی خواهد شد که در این صورت ، شکل آماری فرضیه عبارت است از: بین میانگین اندازه اثر مطالعات انجام شده روی زنـان بـا مطالعـات انجـام شـده روی مـردان ، تفاوت معناداری وجود دارد.
اما در ارزیابی شاخص های جزئی فرضیه ، مشخص شد بین میانگین اندازه اثر تنیدگی بر رفتار شهروندی فردی (OCB-I) و درصد کارکنان متأهل رابطة معنادار وجود دارد (جدول ١٢).
در ایـن پژوهش نتایج آزمون فرضیه نشان داد، بین اندازه اثر مطالعات انجـام شـده روی زنـان بـا مـردان تفاوت معنادار وجود دارد؛ یعنی اثر منفی تنیدگی بر رفتار شهروندی در زنان بسیار بیشتر و قوی تر از مردان است .
Emotional strain and organizational citizenship behaviors: A meta-analysis and review, Work & Stress.