Abstract:
دشت ورامین تهران که به لحاظ جغرافیایی بخشی از شمال فلات مرکزی ایران را دربرمی گیرد و به لحاظ حاصلخیزی یکی از مستعدترین مناطق به شمار می آید، به دلایل جغرافیایی به چهارراه ارتباطات فرامنطقه ای تبدیل شده است . عشایر کوچ نشین با سازمان اجتماعی قبیله ای ، سبک زندگی کوچ نشینی و شیوه معیشت عمدتا دامداری در سرتاسر ایران پراکنده شده اند. بارزترین مشخصه سبک زندگی ایلات و عشایر شیوه زیست آنان است که برخلاف یکجانشینان روستایی و شهری در کوچ و نقل و انتقال دائمی سیاه چادرها و رمه های خود هستند. ایلات و عشایر ایران در چارچوب واحدهای زیست و بر اساس سازمان اجتماعی قبیله ای و شیوه زیست کوچ نشینی سامان یافته زندگی می کنند. این واحدهای زیست و کوچ ، گاه دربرگیرنده خانواده های گسترده و گاه چندین خانوار خویشاوند است . منطقه مرکزی ایران به دلیل نزدیکی به پایتخت سیاسی ایران و همچنین ویژگی های جغرافیایی خاص خود از دیرباز مورد توجه بوده است . وجود عشایر مف لتخ در کانر جامعه یکجانشین در این منطقه حائز اهمیت و توجه است . هرچند که سابقه کوچاندن عشایر به این منطقه به زمان حکومت صفویه می رسد، اما از زمان تشکیل حکومت قاجاریه و پایتخت شدن تهران ، این روند شتاب بیشتری گرفت . دلایل سیاسی بسیاری در این روند نقش داشته است . رضاخان پهلوی با وجود تلاش زیاد برای یکجانشین کردن عشایر، در این امر موفق نبود. جامعه عشایری دشت تهران بسیار متنوع و ترکیبی از عشایر ایرانی می باشد.
Machine summary:
سبک زندگی کوچ نشینان دامپرور در دشت ورامین روح الله یوسفی زشک *سعید باقی زاده ** چکیده دشت ورامین تهران که به لحاظ جغرافیایی بخشی از شمال فلات مرکزی ایران را دربرمی گیرد و به لحاظ حاصلخیزی یکی از مستعدترین مناطق به شمار می آید، به دلایل جغرافیایی به چهارراه ارتباطات فرامنطقه ای تبدیل شده است .
از آنجا که اقلیم دشت تهران -ورامین برای استمرار کوچ نشینی مساعد و مناسب و دارای مراتع ییلاقی و قشلاقی فراوان بوده ، باعث شده که عشایر کوچ کرده به منطقه ، حتی در شرایط بهتری نسبت به قبل از مهاجرت بتوانند به زندگی مبتنی بر دامپروری ادامه دهند (همان ).
نکته قابل توجه در میان عشایر دشت تهران - ورامین این است که امروزه بیشتر مشغول رمه گردانی می باشند، نه کوچ نشینی .
بر اساس تعاریف مذکور عشایر ساکن در دشت تهران - ورامین را می توان به چند دسته تقسیم کرد: - طوایفی دارای منشأ عشایری هستند، ولی نه دام دارند و نه کوچ می کنند مانند: بختیاری ها، قشقایی ها، پازوکی ها، بخش عمده ای از هداوندها و طوایف چهارده گانه عرب ها.
بار دیگر باید تأکید کرد که زندگی مبتنی بر کوچ نشینی و دامپروری در دشت تهران - ورامین منشأ بومی نداشته و تمامی عشایر شناخته شده در این منطقه از سایر نواحی به طور خاص استان فارس و غرب ایران به دشت تهران - ورامین به دلایل متفاوت که قبلا ذکر شد، مهاجرت کرده اند.