Abstract:
ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو اوپک ، مقدار قابل توجهی ، به درآمد حاصل از فروش نفت وابسته است . تورم ، نقدینگی و رشد اقتصادی از متغیرهای اصلی اقتصاد کلان هستند که پس از تکانه های نفتی دچار نوسان معنادار شده و برنامه های توسعه کشورهای صادرکننده نفت را دچار انحراف مینمایند. در این تحقیق ، متغیر درآمد نفت به عنوان متغیر برون زا و متغیرهای تورم ، نقدینگی و رشد اقتصادی به عنوان متغیرهای درون زای مدل در نظر گرفته شدند. با استفاده از الگوی الگوریتمی کو و پرون (٢٠٠٧)، طی دوره موردمطالعه فصلی ١٣٦٧:٠١ تا ١٣٩٢:٠٤، برای اقتصاد ایران سه تکانه ساختاری نفتی ١٣٧٤:٠١، ١٣٧٩:٠١ و ١٣٨٤:٠١، شناسایی شد. سپس ، تاثیر رشد درآمدهای نفتی بر تورم ، رشد اقتصادی و نقدینگی، در هر رژیم ساختاری، محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین تاثیر درآمد نفت بر تورم ، در رژیم ساختاری اول (١٣٦٧:٠١ تا ١٣٧٤:٠١) و حداقل آن ، در رژیم ساختاری دوم (١٣٧٤:٠٢ تا ١٣٧٩:٠١) بود. بیشترین تاثیر درآمد نفت بر نقدینگی، در رژیم ساختاری دوم و کمترین آن در رژیم ساختاری آخر (١٣٨٤:٠٢ تا ١٣٩٢:٠٤) بود. دوره تاثیر درآمد نفت بر رشد اقتصادی در رژیم ساختاری آخر بیشترین مقدار را داشت . مدیریت صحیح منابع ارزی نفتی و حمایت از بخش تولید داخلی پیشنهاد اصلی تحقیق بود.
Iran as one of the OPEC members، with a considerable amount of revenue from the sale of oil، is dependent on this revenue considerably. Inflation، liquidity and growth are the main macroeconomic variables so any Shock in oil revenues will distort the Development programs of the Petroleum Exporting Countries. In this study، the oil revenues as an exogenous variable and variable inflation، liquidity and economic growth as endogenous variables in the model were considered. Three oil shocks were identified by Qu & Perron (2007) methodology during the quarterly studied period (1988:02-2014:01) for Iranian Economic، which were 1995:02، 2000:02 and 2005:2. The impact of oil revenues on inflation، economic growth، and money was calculated. The variables uncertainty mentioned in each regime. The results show that the most effect of oil incomes on inflation was in the first regime (1988:02- 1995:02) and the lowest was in the second regime (1995:03-2000:02). The most effect of oil incomes on money was in the second regime and the lowest was for the last regime (2005:03-2014:01). The impact period of oil revenues on economic growth in the last regime was the greatest. Management of foreign exchange reserves of oil and protection of domestic production were the main suggestions of this paper.
Machine summary:
تورم ، نقدینگی و رشد اقتصادی از متغیرهای اصلی اقتصاد کلان هستند که پس از تکانه های نفتی دچار نوسان معنادار شده و برنامه های توسعه کشورهای صادرکننده نفت را دچار انحراف مینمایند.
پیشینه تحقیق الموطیری ٢ (١٩٩٣)، در مطالعه موردی اقتصاد کویت ، به این نتیجه رسید که وابستگی سیاست های مالی به قیمت نفت ، باعث تأثیرپذیری معنادار رشد اقتصادی این کشور از شوکهای نفتی شده است .
برومنت و همکاران ٦ (٢٠١٠)، با استفاده از یک مدل خودرگرسیون برداری ساختاری، اثر شوکهای قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا٧ را بررسی نموده و تحلیل عکس العمل آنی، نشان داد که اثر شوکها بر تولید الجزایر، ایران ، عراق ، اردن ، کویت ، عمان ، اردن ، کویت ، عمان ، قطر، سوریه و امارات مثبت بوده است .
صادقی و همکاران (١٣٩٢) با بررسی اثر بیثباتی قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران ، طی دوره ١٣٤٧ تا ١٣٨٩، با استفاده از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خود رگرسیون نمایی ١ و مدل های غیرخطی چرخشی مارکوف ، یافتند که بیثباتی قیمت نفت در دو رژیم متفاوت ، تأثیر منفی و معنادار بر رشد داشته است .
٥. یافته ها در این تحقیق ، تأثیر تغییر درآمدهای نفتی در رژیم های مختلف ساختاری بر متغیرهای رشد اقتصادی، تورم و رشد نقدینگی اقتصاد ایران در دوره زمانی فروردین ١٣٦٧ تا پاییز ١٣٩٢ بررسی شده است .
(2010); The Impact of Oil Price Shocks on the Economic Growth of the Selected MENA Countries.
(2009); The Effects of Oil Price Shocks on the Iranian Economy, Energy Economics, Vol. 31, 134-151.
(2014); Oil Shocks and Economic Growth in OPEC Countries, Working Paper Series No: 2014-064,Ipag Business School, URL: http:..