Abstract:
هدف : مرکز یا کانون هر فعالیت ، دارای توانمندیهایی از عملکرد و قدرت است که قسمتی از آن را به نسـبت معکـوس فاصـله در پیرامون شهرها توزیع میکند. هدف مقاله حاضر، تحلیل توسعه یافتگی روستایی با توجه به فاصله و اندازه شهرها میباشد. روش : روش پژوهش این متن ، تطبیقی و مبتنی بر رویکرد فازی است . واحد تحلیل در این پژوهش ، روستاهای واقع در حاشیه ٥، ١٠ و ١٥ کیلومتری شهرهای مراکز شهرستانی استان آذربایجان غربی براساس تقیسمات اداری- سیاسـی در سـال ١٣٩٠ اسـت . برای تعیین توسعه یافتگی روستاها، از ٧٩ شاخص و مدل رتبه بندی تاپسیس استفاده شده است . یافته ها: نتایج نشان میدهد که شاخص سازگاری بین فاصله جغرافیایی روستا تا شهر و توسعه روستایی برابر با ٠.٨٣٦ اسـت . بـر این مبنا، ٨٤ درصد روستاهای مورد مطالعه ، این ادعا را تایید میکنند که فاصله روستا تا شهر، شرط لازم برای توسعه روستایی به شمار میرود. همچنین ، رابطه فازی مجموعه توسعه روستایی بـا مجموعـه شـرط لازم و علـی فاصـله روسـتا تـا شـهر، بـه انـدازه ٠.٥٨٢است . مقدار رابطه فازی مجموعه توسعه روستایی با مجموعه شرط علی اندازه شهر ٠.٥٢١ است . محدویت ها. راهبردها: • تقویت شهرهای کوچک در مناطق مختلف جغرافیای در جهت ایجاد فرصت برای روستاهای دور از مرکز شهرستان . • توسعه فرصتهای اقتصادی و اجتماعی در نقاط روستایی دور از مراکز شهری. راهکارهای عملی: • اولویت قرار دادن پراکنش فضایی روستاها در ایجاد شهرها و تبدیل روستاها به شهر. • پرهیز از جمعیت بعنوان معیار اصلی در ایجاد و استقرار خدمات شهری و توجه بـه محرومیـت نـواحی و موقعیـت جغرافیـایی سکونتگاهها. اصالت و ارزش : تحقیق از جمله تحقیقات کاملا جغرافیایی است و در جهت برنامه ریزی منطقه ای و ایجـاد عـدالت اجتمـاعی و فضایی کاربرد بسیار دارد.
Machine summary:
"جدول ٤- سطح بندی سطوح توسعه روستاهای حاشیه ٥کیلومتری شهرهای مراکز شهرستانی آذربایجان غربی١٣٩٠ مأخذ: یافته های پژوهش ، ١٣٩٣ نام شهرهای مراکز شهرستانی سطح بندگی توسعه یافتگی روستاهای حاشیه شهرهای آذربایجان غربی براساس برچسب زبانی مدل فازی ارومیه 1 5 4 6 2 2 0 0 0 20 اشنویه 1 4 2 5 5 3 1 21 بوکان 1 1 2 1 5 پیرانشهر 3 3 2 3 2 1 15 پلدشت 1 1 2 تکاب 1 1 1 3 سیه چشمه 2 2 1 1 6 قره ضیاءالدین 2 3 1 2 1 1 10 خوی 2 2 1 1 6 سردشت 1 4 3 6 5 3 1 23 سلماس 1 1 2 1 1 6 شاهین دژ 2 1 1 4 شوط 1 2 1 2 1 1 8 ماکو 1 2 2 1 1 7 مهاباد 1 1 2 میاندواب 2 1 2 1 6 نقده 3 2 3 3 2 1 1 15 کل 1 26 27 30 24 17 7 2 1 159 نتایج سطح بندی توسـعۀ روسـتاهای واقـع در ١٠ پیرامـون توسعه قرار دارنـد و ٦١ روسـتا (حـدود ١٢,٧ درصـد) در درون شهرهای مراکز شهرستان ها نشان میدهـد کـه از ٤٨١ روسـتا، مجموعۀ توسعه یافتگی هستند."