Abstract:
خشکسالی بعنوان یکی از پدیده های طبیعی متناوب منطقه ای ، نامطمئن و غیرقابل پیش بینی ، با ایجـاد کمبود آب در هوا وخاک بر فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی منطقه ، درنتیجه کاهش تولیدات کشاورزی و غذائی ، با ایجاد قحطی ؛ بر نیروگاههای برآبی هر منطقه آسیب های جبران ناپذیری را وارد می کند. این مقاله تلاش می کند تا با استفاده از اقتصاد آب و توازن آبی ، ایستگاه سینوپتیک فیروزکوه طی دوره ١٥ ساله با برآورد تعداد دفعات وقوع خشکسالی ، شدت آنها را نیزاندازه گیری کند. با بکارگیری روش بودجه آبی در منطقه مشخص شده است که فیروزکوه بطورمتوسط در هر ٥ سال مواجه با یک پدیـده خشکسالی حاد گردیده و یا احتمال وقوع این پدیده در این منطقه ٠.٢ می باشد و لازم است کشاورزان و یا زارعین منطقه باتوجه به وقوع این پدیده بگونه ای برنامه ریزی کنند کـه از آسـیب پـذیری بیشـتر محصولشان جلوگیری شود. این منطقه در سال ٨٨-١٣٨٧ مواجه با خشکسالی حاد گردیده ولـو آنکـه پیش بینی می شود که در اواخر سال ١٣٨٨ از شدت وقوع این پدیده کاسته شده و بـا یـک خشکسـالی ملایم روبرو شود.
Machine summary:
"ماهیت پدیده خشکسالی باعث شده است که تاکنون یـک تعریـف کامـل ، جـامع ، عمـومی و منطقی برای این پدیده بیان نشود، با وجود این ، ازنظـر هواشناسـی خشکسـالی عبارتسـت از کاهش شدید میزان بارندگی و یا نزولات آسمانی در یک دوره زمانی نسبتا زیاد؛ ولی از نظـر متخصصین آب شناسی ، خشکسالی زمانی رخ می دهد که سطح آبهـای سـطحی و زیرزمینـی و میزان آبهای جاری از نظر دبی آبی کاهش یافته و سطوح آب چاهها و سفره آبهای زیرزمینی و حجم آب پشت سدها بطور محسوسی کاهش یابد.
خشکسالی کشاورزی خشکسالی کشاورزی زمانی رخ می دهد که میزان بارندگی و رطوبت موجود در خـاک تـا آن اندازه کافی نباشد که در فصل رشد گیاهان ، سلامتی رشدگیاهان را در مرحله بلـوغ و خوشـه دهی تهدید نموده ، بگونه ای که ایـن میـزان کـاهش شـدید رطوبـت در خـاک ، محصـولات کشاورزی به شدت صدمه دیده و یا درحالت پژمردگی رشد کنند (اندیا،١٩٧٦) در کشورهائی که تولید محصولات کشاورزی آنها به تغییرات آب و هوائی و میزان بارنـدگی فصلی آنها بستگی دارد، پدیده خشکسالی نه تنهامتناوب و سیکلی و یا دوره ای می باشد، بلکـه تولیدات کشاورزی نیز به همین ترتیب بـی ثبـات ، متنـاوب و دچـار پدیـده ریسـک و عـدم اطمینان می گردند (هابیل بولها وهمکاران ،٢٠٠٩) هرشفیلد و دیگـران (١٩٧٢) معتقدند که اصولا اثرات عمد پدیـده خشکسـالی کشـاورزی در اتلاف محصولات کشاورزی است بدون آنکه به جریان آبی منطقـه آسـیب جـدی وارد کنـد."