Abstract:
طرح استقرار سامانههای دفاع ضد موشکی به سالهای آغاز جنگ سرد بر می گردد، اما طی یک دهه اخیر و به ویژه از دوره ریاست جمهوری جورج بوش و تحت تاثیر غلبه نومحافظه کاران، پیگیری طرح استقرار سیستمهای دفاع ضد موشکی شدت یافت و در عمل نیز واشنگتن در طراحی و استقرار این سامانهها در داخل و خارج از مرزهای سرزمینی به موفقیتهای چشمگیری دست یافته است. حادثه یازده سپتامبر و فضای روانی مساعد آن این ادعای ایالات متحده را که واشنگتن با وجوهی از تهدیدات روبرو است که در پیوند افراط گرایی و فناوری نهفته است، سیاست آمریکا را برای دفاع از خود با توسل به شیوه ها و ابزارهای موجود تا حدودی توجیه نمود. بنابراین، بوش در 13 دسامبر 2001 طی یک یادداشت دیپلماتیک برای روسیه، قزاقستان، اوکراین و بلاروس خروج آمریکا از پیمان ضد موشکهای بالستیک را اعلان و متعاقب آن طرحهایی جهت استقرار سیستمها در خارج از کشور مطرح ساخت. با وجود روی کار آمدن دموکراتها و وعدههای انتخاباتی باراک اوباما و نیز مخالفتهای خارجی به ویژه از جانب چین و روسیه، استقرار سامانههای ضد موشکی و ارائه برنامههای نوین با تغییر و تحولاتی همچنان تداوم یافته است. برغم پایان جنگ سرد و برغم جابجایی نخبگان سیاسی، ایالات متحده در صدد پیشبرد طرح های سامانه دفاع ضد موشکی است. در این پژوهش از چشم انداز رئالیسم تهاجمی و با روش تبیینی به بررسی این فرضیه پرداخته شده که، ایالات متحده راهبرد کلان هژمونی بر نظام بین الملل را جستجو نموده است و سامانههای دفاع ضد موشکی به عنوان بخشی از قابلیتهای نظامی آمریکا در راستای دست یابی به هژمونی جهانی و امنیت مطلق در دستور کار قرار گرفتهاند. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مقایسه با عصر جنگ سرد، ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد فرصت هایی بیشتر برای پیشبرد طرح های سامانه های دفاع ضد موشکی داشته استطرح استقرار سامانه های دفاع ضد موشکی به سالهای آغاز جنگ سرد بـر مـی گـردد، امـا طی یک دهه اخیر و به ویژه از دوره ریاست جمهوری جـورج بـوش و تحـت تـاثیر غلبـه نومحافظه کاران ، پیگیری طرح استقرار سیستم های دفاع ضد موشکی شـدت یافـت و در عمل نیز واشنگتن در طراحی و اسـتقرار ایـن سـامانه هـا در داخـل و خـارج از مرزهـای سرزمینی به موفقیت های چشمگیری دست یافته است . حادثه یـازده سـپتامبر و فضـای ، روانی مساعد آن این ادعای ایالات متحده را که واشنگتن با وجـوهی از تهدیـدات روبـرو است که در پیوند افراط گرایی و فناوری نهفته است ، سیاسـت آمریکـا را بـرای دفـاع از خود با توسل به شیوه ها و ابزارهای موجود تا حدودی توجیه نمـود. بنـابراین ، بـوش در ١٣ دسامبر ٢٠٠١ طی یک یادداشـت دیپلماتیـک بـرای روسـیه ، قزاقسـتان ، اوکـراین و بلاروس خروج آمریکااز پیمان ضد موشک های بالستیک را اعلان و متعاقب آن طرحهایی جهت استقرارسیستم ها در خارج از کشـور مطـرح سـاخت . بـا وجـود روی کـار آمـدن دموکراتها و وعده های انتخاباتی باراک اوباما و نیز مخالفت های خارجی به ویـژه از جانـب چین و روسیه ، استقرار سامانه های ضد موشکی و ارائه برنامه های نوین با تغییر و تحولاتی همچنان تداوم یافته است . برغم پایان جنگ سـرد و بـرغم جابجـایی نخبگـان سیاسـی ، ایالات متحده در صدد پیشبرد طرح های سامانه دفاع ضد موشکی است . در این پـژوهش از چشم انداز رئالیسم تهاجمی و با روش تبیینی به بررسی این فرضیه پرداخته شده کـه ، ایالات متحده راهبرد کلان هژمونی بر نظام بین الملل را جستجو نموده است و سامانه های دفاع ضد موشکی به عنوان بخشی از قابلیت های نظامی آمریکا در راستای دست یـابی بـه هژمونی جهانی و امنیت مطلق در دستور کار قرار گرفته اند. یافتـه هـای پـژوهش نشـان می دهد که در مقایسه با عصر جنگ سـرد،ایـالات متحـده در دوره پـس از جنـگ سـرد فرصت هایی بیشتر برای پیشبرد طرح های سامانه های دفاع ضد موشکی داشته است .
Machine summary:
"رهبـران ایـالات هـای مختلـف و بـا منیتی ت متحـده در دور توجیهات گوناگون ، همواره ادعای تهدید موشـکی بـازیگران مختلفـی را مطـرح نمـوده و اعلام کرده اند که در مقابل تهدید موشکی کشورهای دارنده موشک های دوربرد بالستیک ، اقدام به استقرار سامانه های دفاعی خواهنـد نمـود کـه بتواننـد از شـهروندان ، سـرزمین ، نیروهای فراقاره ای و نیز متحدین این کشور محافظت نماید، در این راسـتا، دولتمـردان و نخبگان امنیتی - نظامی واشنگتن از اواخر جنگ جهانی دوم شروع به سـرمایه گـذاری در زمینه پژوهش در مورد چگونگی استقرار سپر دفاع ضد موشکی نمودند (٢٠١١١٢,Avey) در دهه پنجاه و با تشدید رقابت تسلیحاتی میان دو ابرقـدرت شـوروی و ایـالات متحـده ، اشتیاق به پیگیری این سامانه ها فزونی یافت و در نهایت پس از آزمایش هسـته ای چـین در اکتبر ١٩٦٤ عملیاتی شدن این سامانه ها به واقعیت پیوست و در مـدت زمـانی حـدود یک دهه سامانه های نایک ایکس 1 ، نایک زئوس 2 ، سنتینل 3 و سیستم محافظتی 4 بـه رغـم چالش ها و محدودیت هایشان به کار گرفته شدند (١٩٨٤٨٤٧,Burrows).
بنابراین ، پرسش پژوهش حاضر این است که : چـرا بـه رغـم Mutual Assured Destruction Anti-Missile Ballistic Defense فروپاشی شوروی و کاهش تهدیدات موشکی و اتمـی علیـه ایـالات متحـده ، ایـن کشـور گسترش طرح های استقرار سامانه های دفاع ضدموشکی را پیگیری نموده است ؟ در پاسخ به پرسش پژوهش ، فرضیه ما این است که : ایالات متحده راهبرد کلان هژمونی بـر نظـام بین الملل را جستجو نموده است و سامانه های دفـاع ضـد موشـکی بـه عنـوان بخشـی از قابلیت های نظامی آمریکا در راستای عملیـاتی نمـودن راهبـرد کـلان هژمـونی جهـانی و دستیابی به امنیت مطلق در دستور کار قرار گرفته اند."