Abstract:
سلامت اجتماعی عنصری کلیدی در جامعه است و درماندگی یکی از مهمترین عواملی است که بستر عدم سلامت اجتماعی را فراهم میکند. سلامت اجتماعی به چگونگی وضعیت ارتباط فرد با دیگران در جامعه میپردازد. هر نوع قطع ارتباط بین فرد و جامعه، به گونهای که افراد در چارچوبهای اجتماعی جذب نگردند، زمینهای مساعد برای رشد انحرافات اجتماعی و پیدایش مشکلات سلامت میباشد. هدف از این پژوهش بررسی رابطهی بین سلامت اجتماعی و درماندگی آموخته شده در بین شهروندان شهر تهران است. جامعهی آماری این تحقیق کلیهی افراد بالای 19 سال شهروندان شهر تهران است که به صورت نمونهگیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند؛ و به روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفتهاند، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که میزان میانگین درماندگی در جمعیت نمونه 340/3 میباشدکه با سطح اطمینان (05/0p ≤) میتوان گفت احساس درماندگی آموخته شده در جمعیت مورد بررسی وجود دارد. چنین به نظر میرسد که هر چه درماندگی آموخته شده در جامعه افزایش یابد و نیز کنترل شرایط کاهش یابد، افراد آن جامعه از سلامت روانی و سلامت اجتماعی نامطلوبتری برخوردار خواهند شد. بر اساس نتایج تحقیق علت ایجاد احساس درماندگی آموختهشده در شهروندان میتواند به سطح نسبتا پایین عدم کنترل بر شرایط، ناکامی و تزلزل و بیثباتی بین فعالیت فرد و دریافت پاسخ، نسبت داده شود؛ همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش میزان میانگین درماندگی آموخته شده در مردان برابر 052/3 و در زنان برابر 080/3 میباشد که با سطح اطمینان (05/0 p≥) نشان میدهد بین درماندگی آموخته شده در زنان و مردان تفاوت معناداری وجود ندارد
Machine summary:
بر اساس نتایج تحقیق علت ایجاد احساس درماندگی آموختهشده در شهروندان میتواند به سطح نسبتا پایین عدم کنترل بر شرایط، ناکامی و تزلزل و بیثباتی بین فعالیت فرد و دریافت پاسخ، نسبت داده شود؛ همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش میزان میانگین درماندگی آموخته شده در مردان برابر 052/3 و در زنان برابر 080/3 میباشد که با سطح اطمینان (05/0 p≥) نشان میدهد بین درماندگی آموخته شده در زنان و مردان تفاوت معناداری وجود ندارد .
در چنین وضعیتی اگر فرد به این باور برسد که هیچ کاری از دستش بر نمیآید تا موقعیت خود را تغییر دهد، حالت او را درماندگی learned helplessness آموخته شده مینامند.
توجه به پدیدهی روانی ـ اجتماعی نقش مهمی در ارتقاء سلامت اجتماعی جامعه دارد لذا برای بررسی سلامت اجتماعی و شناخت درماندگی آموخته شده میبایست فرد را در بستر اجتماعی و در ارتباط با محیط اجتماعی مورد مطالعه و بررسی قرار داد.
طبق نظریهی درماندگی آموخته شدهی سلیگمن، زمانی که فرد در موقعیت ناکامیهای متعدد اجتماعی، فرهنگی و آموزشی قرار میگیرد، و احساس ناتوانی کنترل بر شرایط محیط را تجربه نموده و بیتأثیر بودن فعالیت و پاسخ خود را احساس میکند، دچار نوعی تزلزل و بیثباتی خواهد شد و در موقعیتهای بعدی نیز با وجود امکان موفقیت، پیشاپیش شکست را میپذیرد.
این مطالعه به بررسی ارتباط بین عوامل اجتماعی و درماندگی آموخته شده در شهروندان شهر تهران پرداخته است.
"The Role of Expectations and Attributions in the Alleviation of Learned Helplessness", Journal of Personality and Social Psychology, 31, 674-685.