Abstract:
امروزه آگاهی از نقش و اهمیت نیروی انسانی در فرایند تولید جوامع بشری و مدیریت منابع انسانی بهعنوان یکی از کارسازترین عوامل جلوهگر شده و مشخص گردیده است که در نیم قرن گذشته بخش قابل توجهی از پیشرفت کشورهای توسعهیافته، مرهون تحول در نیروی انسانی کارآزموده و متخصص بوده است. بنابراین تامین منابع انسانی متخصص بعنوان یکی از اهداف استراتژیک هر سازمان حائز اهمیت بسیار بوده و باید با برنامهریزی لازم در جهت تامین و تدارک آن متناسب با اهداف آتی سازمان اقدام شود. در این مطالعه، سعی بر ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای نیروی متخصص است. بدین منظور ابتدا میزان تقاضا برای نیروی متخصص پیشبینی شده و سپس تعداد مورد نیاز نیرو براساس نوع تخصص برآورد گردیده و برای استخدام و یا تامین آنها پیشنهادهایی ارائه شده است. برای پیشبینی از مدل باکس - جنکینز استفاده شده است. در این مدل ابتدا تعداد دانشجویان در آینده پیشبینی، و سپس با توجه به آن و براساس ضوابط، شاخصها و استانداردهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعداد استاد مورد نیاز برآورد گردیده است. فرضیه اصلی این است که بین عرضه و تقاضا (تعداد استاد و دانشجو) تعادل وجود ندارد. پس از گردآوری و تجزیه و تحلیل دادهها فرضیه عدم تعادل عرضه و تقاضا در جامعهی آماری پژوهش تایید گردید و مشخص شد که مدل پیشبینی موجود از فرآیند اتورگرسیو مرتبهی اول (1)ARIMA پیروی میکند. در پایان، برای برقراری این تعادل راهکارهایی پیشنهاد شده است.
Machine summary:
ir عضو هیأت علمی و مربی گروه مدیریت دانشگاه شهید چمران اهواز بیان مسأله برنامهریزی نیروی انسانی یک فعالیت بین رشتهای است و به ترکیبی از مهارتهای آماری اقتصادی، روانشناسی، اجتماعی و دانش عملی مدیران و برنامهریزان نیاز دارد.
این فعالیت در واقع ساز و کاری ضروری برای مدیریت مؤثر و موفق است؛ چرا که اولین کار در برنامهریزی نیروی انسانی، تعیین تعداد و نوع افراد مورد نیاز سازمان برای حال و پیشبینی آن برای آینده است (محمدی و همکاران، 1384: 79).
در این پژوهش ضمن بررسی وضعیت تعادل عرضه و تقاضای نیروی انسانی متخصص در دانشگاه (هیأت علمی) ابتدا به تعیین مدل پرداخته و سپس با توجه به مدل، تعداد نیروی مورد نیاز در آینده پیشبینی میگردد.
Wayne & Robert Human Resource Information System بهطور کلی، روشهای پیشبینی تقاضا برای نیروی انسانی دو دستهاند: قضاوتی و ریاضیاتی.
مدل پیشبینی باکس - جنکینز در این مطالعه، به منظور پیشبینی نیروی مورد نیاز، از طریق تابع پیشبینی اتورگرسیو مرتبهی اول (1) AR از سری متدلوژیهای باکس - جنکینز، تعداد دانشجویان پیشبینی و سپس با توجه به استانداردها و ضوابط پرسنلی موجود در وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری، تعداد هیأت علمی مورد نیاز برآورد شده است.
برای انجام محاسبات پیشبینی، منظور از دانشجو و استاد، معادل دانشجو و معادل استادیار میباشد که پس از همگنسازی دانشجویان سطوح مختلف (کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری حرفهای و تخصصی) و همگنسازی اعضای هیأت علمی دانشگاه (مربیان، استادیاران، دانشیاران و استادان) با استفاده از وزنهای مورد نظر مؤسسهی پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی ایران (1376) به صورت زیر استفاده شده است.