Abstract:
ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالشهای مختلفی روبرو بوده است که میتوان اشغال فلسطین را یکی از مهمترین این چالشها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوههایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوهها، فراخوانی شخصیتهای تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بودهاند؛ اما شخصیتی اثرگذار خواهند بود که با روحیة جهاد و مقاومت سازگار باشند. لذا یکی از مهمترین و بهترین نمونهها برای القای این هدف در ذهن مخاطب، صلاح الدین ایوبی است که توانسته است هشت قرن پیش، دردی مشابه درد امروز فلسطین را مداوا نماید و اشغالگران مسیحی را از بیت المقدس بیرون براند. پژوهش حاضر با بررسی شعر برخی از شعرای معاصر فلسطین نشان میدهد که این شخصیت تاریخی، بار دیگر در شعر فراخوانده میشود و شاعران فلسطینی او را بهترین نمونه و الگو برای القای کارکردها و مضامینی همچون احیای روحیهی مقاومت، یادآوری شکوه و عظمت گذشتة فلسطین، امید به خیزش منجیای همچون صلاح الدین درآینده، دعوت به اتحاد بین امرا و مردم، نکوهش ترس و بیکفایتی سیاستمداران عربی و ... به کار بردهاند. این پژوهش با روشی تحلیلی- توصیفی، رویکرد شاعران معاصر فلسطینی را نسبت به صلاح الدین ایوبی تحلیل کرده است.
Machine summary:
پژوهش حاضر با بررسی شعر برخی از شعرای معاصر فلسطین نشان میدهد که این شخصیت تاریخی، بار دیگر در شعر فراخوانده میشود و شاعران فلسطینی او را بهترین نمونه و الگو برای القای کارکردها و مضامینی همچون احیای روحیهی مقاومت، یادآوری شکوه و عظمت گذشتة فلسطین، امید به خیزش منجیای همچون صلاح الدین درآینده، دعوت به اتحاد بین امرا و مردم، نکوهش ترس و بیکفایتی سیاستمداران عربی و ...
به بیان دیگر آنچه که در این پژوهش به دنبال این پرسش هستیم که آیا شعرای معاصر فلسطین به فراخوانی شخصیت صلاح الدین ایوبی پرداختهاند؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ این سؤال، پرسش دیگری مطرح میشود که این شخصیت، در راستای بیان چه مضامینی بکار برده میشود؟ 2-1 پیشینة پژوهش تاکنون در باب صلاح الدین ایوبی تحقیقات و پژوهشهایی چند انجام گرفته است؛ اما بیشتر این پژوهشها جنبة تاریخی دارند و در مورد فراخوانی این شخصیت در ادبیات تنها یک عنوان مقاله نوشته شده است؛ «صلاح الدین الایوبی فی الشعر العربی المعاصر» از صالح جواد الطعمة است که در شمارة یازدهم مجلة (الآداب) لبنان منتشر شده است که کلی و پراکنده شعر معاصر عربی را مطالعه کرده است و کمتر ردپایی از شاعران فلسطینی در آن دیده میشود و نقطة تفاوت پژوهش حاضر با مقالة پیشین این است که در مقالة حاضر شاعران مورد مطالعة آن، شاعرانی فلسطینی هستند که خود، اشغال سرزمینشان را با تمام وجود لمس کردهاند و به صلاح الدین به عنوان یک میراث ملی مینگرند.